Jumat, 24 Desember 2010

kumpulan dongeng 5

  • aun Baru
    MALEM taun baru, biasané malem sing laka-laka. Ora tuwa ora enom pada golèt hiburan. Apa maning nang Kota Tegal, kahanané padang jembrang kaya nang Kota Mètropolitan. Lampu dalanan sing kiyep-kiyep, digantèni kabèh nganggo lampu sing padangé kaya srengèngé. Samana uga nang gili slurukan sing ana nang dalan Pancasila, kelap-kelipé lampu ora-nguwati kaya nang luar negri. Kahanan kaya kuwé ndadèkna, wong-wong kidam gemrudug maring Kota Tegal.
    Mung éramé nemen, sanajan gemebyaré taun baru bener-bener laka-laka, Dasmad, Kapèr lan Um Brindil klumprak-klumpruk kaya kumbahan sing gurung dielèr nang kawat pèmèhan. Wong telu malah, dekam-dekem nang gardu ronda.
    “Istimèwané malem taun baru dongèné apa ya? Bisané akèh menungsa pada ngarèp-ngarèp?” Um Brindil ujug-ujug ngomong kaya kuwé.
    “Lhaaa...jaré kowen dèwèk apa Ndil?” Kapèr njawab tapi balik takon.
    “Kanggoné enyong tah, biasa laka rasané. Kejaba umuré enyong tambah setaun.” semauré Um Brindil.
    “Kanggoné enyong, ujud syukur maring Pangèran sing wis maringi rejeki saadag-adag” jawabé Kapèr radan yahanu.
    “Adong énté sih Mad. Tekané taun baru kuduné nggo kepimèn?” Um Brindil coba njaluk pendapat maring Kang Dasmad.
    “Khusus nggo enyong. Malem taun ora tak pikiri. Énak écol malem pengantèn. Mangan tahu pletok....!”.

    Nganggo Dingklik
    JAWANÉ Kang Dasmad dadi penyuluh KB nang dèsa-dèsa sa-Kota Tegal. Dèwèké kayong seneng tuktak terus kambèn wong wadon-wadon. Luwih-luwih sing diomongna ora adoh saka masalah seks. Iiihhh...kadangkala wetengé Dasmad gadi kaku. Sebabé, adong wong wadon wis gelem ngomong masalah ‘jeroan’, mblowaké oranguwarti. Pendeké rahat temenanan.
    “Coba Yu Darmi, nyong mèlu takon. Sampèan mèluné KB apa?” Dasmad nyoba takon Yu Darmi waktu mèin penyuluh KB maring Ibu-ibu PKK nang Kelurahan Tunon.
    “Biasa Mad, nyong nganggoné KB Pil. Pokoké seidup semati!” jawabé Yu Darmi kemlatak.
    “Dong Bu Jamilah sih, tègin ajeg nganggo sistim kalènder?”
    “Yau Mad! Adong nganggo sing macem-macem, wedi ora bisa mèn. Énak nganggo sistim kalènder, ana grenjelé....” semauré Bu Jamilah gawé Ibu-ibu pada gemuyu lata-lata.
    “Wis...wis, wiiissss....gemuyuné aja kebatasen. Ngko kepoyuh nang katok. Saiki, nyong mèlu takaon kambèn Yu Napi. Sampèan nganggoné KB apa?” tangané Dasmad nuding maring Yu Napi.
    “Nyong tah langgan lawas. Ora macem-macem. Awit jaman cindil abang, tetep nganggo tingklik!” jawabé.
    “Bisané nganggo dingklik Pi?” Dasmad perlu penjelasan.
    “Iya ya....soalé enyong pendek. Dadi nganggo dingklik. Dong wis ‘mlebu’ dingkliké tak jejek! Klontang...!!”.

    Bocor Alus
    KANG Dasmad, Jayèng kambèn Kapèr lagi pada klèkaran nang Taman Lilin ngarep Gedung DPRD Kota Tegal. Wong telu karo mangan kupat glabed nginungé wèdang Gandring, wèdang sing digawé nganggo rempah-rempah, rahat ndospok ngalor ngidul. Kebeneran nang kono ana pagelaran Wayang Tegalan sing dalangé radan ‘bocor alus’. Artiné, akalé blèh jègod ndalang, gawan wani mider-mider ndalang nang endi-endi ora. Dalang ‘bocor alus’ kuwé sing saiki lagi dingo omongan gonèng wong telu.
    “Dalang ngablu ka ditanggap ya. Éram yanu, apa laka dalang maning? Bisané Si Jablud nganakna pagelaran nganggoné dalang kemplu ya?” nyotongé Jayèng molai buka diskusi maring kanca-kancané.
    “Ora dalangé ora panitiané, kemplu kabèh ka. Malam Sastra Tegalan ka nanggapé dalang pakra ora.” sambung Dasmad karo cangkemé mucu-mucu.
    “Gayané olih. Jebulé praktèké wapèk. Dongé tah, ora perlu mlebu nang gerombolané Dewan Kesenian ya? Ndadèkna Dewan Keseniané mèlu wapek! Masalahé, njogètna wayangé baé becus ora, nèkat dadi dalang.” omongé Jayèng ngaprus-ngaprus.
    “Pendapaté kowen pibèn Pèr? Kowen awit mau laka suarané, mikiri apa sih?” Dasmad coba takon maring Kapèr.
    “Enyong wadé Mad! Kepaksa nyong mèné dijak Jayèng. Ana wong lagi turu digugah, jebulé dalangé ‘bocor alus’. Jègod ora, wani-wani ndalang. Cacak oh…adong nyong sing ndalang, tak jamin ramé….” jawabé Kapèr sok gaya ulu.
    “Nyocot apa énté Pèr! Énté jègod apa soal wayang? Énté mbèdakna Srikandi kambèn Pètruk baé, moniné Sindèn Plawangan…..” semauré Jayèng srampangan.
    “Kowen aja ngina Yèng. Yanu kiyé, dong wis gelem ndalang, wong sa Tegal gègèr sakarang-karang!” omongé Kapèr ora kalah sengit. Sawetara krungu omongé Kapèr sing ngagul kaya kuwé, Jayèng gemuyu lata-lata.
    “Iya…iya! Yanu percaya énté, dalang. Tapi dalang kerusuhan!”.

    Suryakanta
    KAPÈR ndasé mumet. Barang wis tuwa, bojoné ora sangsaya nurut tapi sebaliké rèwèlé dubilah belis. Ana-ana baé sing digagas. Pendeké gawé waduké Kapèr njelu.
    Sing gawé mangkelé maning, adong Kapèr ‘njaluk’ moniné nglètèh-nglètèhi karo ngomongané ora peta dirongokna nang gobog. Kalah mumeté, Kapèr begadang kambèn Dasmad. Kaya biasané dèwèké lèsèhan nang Taman Lilin sing ana nang ngarepé Gedung DPRD Kota Tegal.
    “Saben dina, rainé kowen kayong laka cahyané sih? Kowen lagi ana apa Pèr?” Dasmad takon maring Kapèr waktu nang Taman Lilin.
    “Kon ana cahyané pimèn Mad. Nang umah, nyong disruwang bojo terus. Bojoné enyong, tambah tuwa ora tambah nurut, tapi crèngkèngé minta ampun.” semauré Kapèr.
    “Ndèyan lagi bèrag Pèr.” Omongé Dasmad.
    “Bèrag pibèn Mad?” takoné Kapèr.
    “Maksudé, bojoné kowen lagi puber kedua. Soglog énté” omongé Dasmad karo nyedot rokok krètèké.
    “Éh….ilokèn Mad? Wong wis tuwa baé duwé rasa puber maning?”
    “Aja dikira Pèr. Dong wis ketekan puber kedua, penjaluké macha-macha. Kowen ngrasakna oya?” omongé Dasmad.
    “Bener Mad. Compong ka, winginané bojoné enyong njaluk ditokokna golèk Kunyuk-kunyukan. Barang ditokokna, njaluk dijoli golèk Macan-macanan. Dituruti, njaluk maning dolanan Otok-otok. Ora bada….dolanan sing tak tokokna diobong, nggo urub-urub pawon.” wadulé Kapèr ndadèkna Kang Dasmad gemuyu cekikikan.
    “Temenan Mad! Kowen aja cekikikan, kiyé serius….” Kapèr nyambung omongan maning.
    “Yaul! Nyong paham Pèr. Mituruté enyong, kowen sing soglog.” omongé Dasmad.
    “Bisané Mad?” Kapèr blèh ngarti arahé Dasmad ngomong.
    Kang Dasmad akhiré misiki Kapèr. Kapèr uga paham, trus mratèkna apa sing diomongna Dasmad. Gelisan crita, bojoné Kapèr mbungahé por-poran waktu Kapèr nodokna sologé nganggo suryakanta, gedèné saalu. Lan kuwé sing lagi diarep-arep bojoné Kapèr.

    Kodrah
    CRITANÉ nang dèsané Jayèng lagi ana kondrah Lurah. Awit ésuk warga masyarakat dèsané Jayèng pada runtung nang lapangan, tempat pencoblosan kodrah. Kang Dasmad kambèn Kapèr iseng-iseng nonton. Ubang-ubeng nganti sikilé tèol, wong loro nggolèti Jayèng ora ketemu-ketemu. Wong loro akhiré nggesruk nang warung lèmprakan pinggir sawah.
    “Jayèng dongé maring endi ya?” Kapèr mbuka suwara kambèn sadèlat-dèlat nruput tèh tubruk.
    “Kowen sogrog temen sih. Jayèng nden lagi noblos oh. Coba di-sms oh. Dientèni nang kèné.” omongé Dasmad.
    “Pulsané enyong tab…” jawabé Kapèr.
    “Raimu gawèné mlarat baé sih Pèr. Kowen blèh bosen dadi wong mlarat?” sruwang Kang Dasmad.
    “Ora kaya kuwé Mad. Miki kas dingo jakwir. Moniné sadèlat, jebulé bablas tatas. Brèngsèk ka….ora diganti acan-acan.” jawabé Kapèr alesan. Saluguné tah, awit winginané pulsané Kapèr kari sawidak pèrak.
    “Wis tak smsé enyong wis….” omongé Dasmad kambèn tangané mètèti tut hapèné, sms maring Jayèng. Isi smsé Dasmad kaya kiyé: ‘Yèng, kowen tak entèni nang pinggir sawah, satus mèter saka lapangan tempat kodrah Lurah nang dèsané kowen. Cepet, kowen teka dong wis noblos. Nyong karo Kapèr’.
    Ora let suwé Jayèng bales sms. Isi smsé Jayèng kaya kiyé: ‘Énté wong loro klayaban maring kodrah Lurah nang dèsané yanu pan golèt apa? Yanu ora nang umah, yanu lagi noblos nang Gang Sempit. Énak écol nang kèné, kik kik kik…

    Banjir…Banjiiirrrr
    MANGSA rendeng, udan awit soré ngericek ora mandeg-mandeg. Nang Jakarta, kotané dikepung banjir nganti telung mèter. Sakandang bentang, wargané kedangsrakan. Pan lelunga ora bisa. Paribasan, Jakarta nang waktu kiyé lagi dilandrat, kotané kaya segara ngamplak-ngamplak. Apa jalaran wong-wongé pada mblunat atawa pejabaté kakèhen dosa? Embuh temen, sapisan-pisan Kota Jakarta kudu diganjar. Dileb sisan ya blèh apa-apa. Sing dijaluk, nang umahé Jayèng aja kosih ana kedadèn sing mrekitiki. Adong sewajaré udan, blèh papa. Wayahé pancèn lagi wayah rendeng, ora masalah. Sebaliké, adong ora nana udan, malah ketar-ketir. Aja-aja daèrahé lagi kena ukum, blai pisan. Ah, sing kaya kuwé aja nganti. Abot sanggané!
    Wayah udan ngericek kaya kiyé, nggo turu soré pancèn énak nemen. Turuné bisa angler, ora kemutan maring wektu kaya dèné sing lagi diranapi Jayèng. Kadiran lagi laka sing digarap, turuné Jayèng kebluk nemen nang pinggir ranjang. Jawané sisan ngatak-ngataki bocah bayiné sing tembé lair.
    Maklum, sadawané dèwèké bebojoan nganti taunan, Jayèng tembé dimènèi momongan. Dadiné kayong blèh gelem pedot karo bocahé. Kepènginé perek terus.
    Ujug-ujug, lagi angler-angleré Jayèng turu, dèwèké langsung njenggèlèk tangi. Gita-gita dèwèké gemboran sarosa-rosané:
    “Banjir! Banjirrrrr…banjjjjiiirrrrrr….!!!”
    Krungu Jayèng gemboran, wong saumah pada tangi. Nyatané laka banjir, akhiré Jayèng kisinen. Gudu kedaèan banjir temenanan, tapi kur ompolé bocaé sing mantur maring rainé dèwèk nganti teles klebes.

    Laku Adil
    KAPÈR sing biasané seneng ‘njajan’ nang Gang Sempit, saiki mandeg greg. Babar blas ora ngèdek acan-acan. Adong dijak Jayèng utawané si Glèmboh kanca batir anyaré, dèwèké nolak mentah-mentah. Samana uga dong dipaksa gonèng Oom Brindil, ora gelem. Pendeké, ning waktu kiyé Kapèr nèhi maharad. Kapèr pèngin dadi wong alim temenanan. Saben dina Jemuah, ora let mèlu kumpulan pengajian nang kampungé.
    Diusut-usut, jebulé Kapèr duwé pengarah maring rangda jentrak-jentrik sing bokongé kètal-kètol. Rangda kuwé arané Dariyah sing mèlu nang kumpulan pengajian saben dina Jemuah. Kapèr kambèn Dariyah kayong wis pada mbekuré. Ora kètang, wong loro sering smsan. Paribasan woh-wohan, matengé mateng uwit. Luwih-luwih Dariyah sing ora duwé keturunan lan wis sataun ditinggal mati gonèng lakiné, dadi wis gatel.
    “Enyong lagi nandang kasmaran Mad” omongé Kapèr waktu saprana maring Dasmad.
    “Maksudé kowen rijèk, Pèr?” takoné Dasmad.
    “Maksudé guwé, pèngin tiru Aa Gym….” jawabé Kapèr gayaulu, nganggo basa prokem Jakartè.
    Waktu saprana, Kang Dasmad kayong kegugu. Kagèté blèh ketulungan. Pikiré Dasmad, wong nganggo mangan baé tak-takan ka, gayané pan tiru-tiru Poligami kaya Aa Gym.
    Dasmad ora ngarti dalan pikirané Kapèr. Tapi ya kaya kuwélah, karepé Kapèr pèngin mbojo loro ora bisa diampet.
    “Éé….mogané adong dijak étan ora gelem, jebulé Kapèr pèngin mbojo loro? Macha-macha baé bocah kaé!” grutuné Jayèng gemlotok waktu Dasmad kanda-kandana nang Taman Lilin, ngarep Gedung DPRD Kota Tegal.
    “Lah kowen ka sewot sih Yèng?” omongé Dasmad.
    “Polahé kayong nyengiti Mad. Gemagusé kaya wong sugih. Pengrasané mbojo loro kuwé gampang? Wong nggo mangan dèwèk baé cèngap-cèngap, gayauluné pan ilon-ilon kaya Aa Gym. Tembé kecantol rangda baé, royal kadal! Bisa laku adil belèh?” Jayèng sangsaya sèwot.
    “Mituruté enyong, Kapèr bisa laku adil Yèng!” semauré Dasmad.
    “Bisané Mad?”
    “Ya iya ya ya….ora mangan siji, ora mangan kabèh oh. Saking lakané sing dipangan!”.
    sekitar 8 bulan yang lalu · Hapus Kiriman
  • Rambut
    UJUG-UJUG Kapèr ngilang. Kang Dasmad, kambèn Jayèng, usrèk nggolèti dèwèké. Embuh maring endi ngilangé Kapèr. Adong di-sms, jawabané sakentrang-kentrang. Bojoné dèwèké baé, ora ngarti. Jarèné sih lagi ana bisnis gedèan. Tapi embuh bisnisé apa.
    “Olih setengah wulan, Kapèr laka jebabulé, dongé mèradé maring endi Mad?” takoné Jayèng waktu ngobrol nang warung saté koplak dokar Benjaran Adiwerna.
    “Kowen ora sokan olih sms?” Dasmad balik takon.
    “Compong ka! Dong sms, royal kadal! Moniné: nih Guwé lagi énak écol lèha-lèha nang Obyèk Wisata Guci. Guwé amé biduan Dèsa Jatilawang. Uah! Bener-bener urip kaya nang Taman Firdaus. Ambung-ambungan sabèngoré, ora kemutan Lu-lu sing ga ngarti romantikané urip sing sabeneré. Lu karo Dasmad lan Oom Brindil, sumangga pada modar. Guwé, lagi melayang-layang. Nginungé ice cappuccino, jus tomat, jus mèlon kambèn bakaran roti sing diolèsi madu saka Arab. Enyong emoh panganan Jawa. Saora-orané kentang. Jangané sop buntut gorèng. Wuah…ambu awaké biduang dangdut Jatilawang bener-bener ceilé………kaya jagad sing tembé baé diguyur udan riwis-riwis. Ududé rokok srutu, urip Guwé kaya nang Negara Kuba.........” critané Jayèng ngomongna gayané Kapèr adong sms maring dèwèké.
    “Smsé Kapèr kaya kuwé Yèng?” omongé Dasmad.
    “Yaul Mad! Bocah compong ka! Ora ndeleng gitok. Sakalé mlarat nggendong pejaratan, royalé royal kadal!” semauré.
    Lagi ribut soal Kapèr, ujug-ujug Glèmboh teka.
    “Mad…Yèng, énté-énté weruh Kapèr?” takoné Glèmboh.
    “Lha kiyé lagi rasan-rasan soal Kapèr. Wis setengah wulan laka jebabulé. Ana apa kowen nggolèti Kapèr?” takoné Dasmad.
    “Utang pulsa sapuluh éwu. Moniné, sadina loro pan yaur. Nganti saprèné, ampleng.” jawabé Glèmboh.
    “Lha….cilaka, bubar! Énté kena tifu. Ha ha ha…..” Jayèng ngakak termasuké Dasmad.
    Lagi dirasani, Kapèr nongol. Glèmboh langsung nagih. Tapi apa jawabé Kapèr?
    “Bisnisé enyong ambruk. Barang-barang élèktroniké enyong kegawa banjir. Nyong wis ora duwé apa-apa. Nyong duwèné rambut gèl. Dong kowen pan nagih, kyèh nyauré rambut gondrongé yanu!”.

    Kedung Ajaib
    GÈGÈR ana kedung ajaib nang pesawahan mbang lor wilayah Kelurahan Slèrok. Jarèné, sapa-sapa sing adus nang kedung kuwé sakabèhané penyakit bisa ilang gandra. Uga sapa-sapa sing duwé gegayuhan, bakal kasembadan. Ora heran adong nang kedung kono kebek menungsa sing pada adus-adusan.
    Anané gègèran sing kaya kuwé, ndadèkna Kapèr kambèn Dasmad ilon-ilon, nyacak pengin mbuktikna. Ringkes crita, Kapèr karo Dasmad maring kedung ajaib.
    “Kowen pan njaluk apa Mad?” Kapèr takon maring Dasmad waktu wis anjog nang tempaté.
    “Rahasia! Pokoké, enyong ora gegabah nibakna omongan. Adong kowen sih Pèr?” Dasmad balik takon.
    “Enyong kepèngin bagusé kaya Arjuna. Tapi awaké kaya Gatotkaca; otot kawat balung wesi!” jawabé Kapèr.
    Nang kedung ajaib, suasanané kebek melep-melep akèh wong pada adus. Tapi syaraté, wong sing adus kudu wuda. Gadi sing wadon katon kabèh barangé, sanama uga sing lanang pada klontangan gedabèlan.
    “Wis oh Pèr, wuda. Aja kesuwèn. Bleng…bleng…bleng, njaluk apa oh.” omongé Dasmad.
    “Ya. Kowen tuli Mad, nyong pèngin weruh, bener kedung kiyé ajaib apa ora.” semauré Kapèr. Lan ora let suwé Dasmad wuda.
    “Nyong njaluk Poci Aladin sing digawé saka emas kabèh.” omongé Dasmad trusan nyemplung maring kedung. Barang mentas, Dasmad olih Poci Aladin sing digawé gonèng emas kabèh. Sawetara Kapèr nglegleg, dèwèké ora sranta trus bengok-bengok:
    “Enyong pèngin bagus kaya Arjuna, tapi gagah kaya Gatotkaca; otot kawat balung wesi kabèh.”
    Kapèr nyemplung nang kedung. Barang mentas, bener apa sing diomongna Kapèr. Rainé bagus kaya Arjuna, ototé kawat lan balungé dadi wesi. Ora ketinggalan, sologé Kapèr manglih dadi lonjoran wesi beton.

    Rames
    AJA klalèn, ngko bengi teka nang enyong
    Kowen ora susah pada mangan
    Nang umahé enyong, mangan rames nganti njubel
    Tak entèni, bar isya…!

    Kuwé smsé Glèmboh maring Dasmad, Kapèr kambèn Jayèng. Waktu kuwé wong telu pas lagi gitaran nang gardu ronda, cedek umahé Kapèr. Dengarèn temen Glèmboh ngajak mangan-mangan. Apa lagi ulang taun? Embuh ya…! Sing jelas Glèmboh ngajak mangan-mangan rames!
    “Ngko pibèn Mad…?” ujug-ujug Jayèng nyuwara takon maring Dasmad.
    “Pibèn…pibèn Yèng?” Dasmad balik takon.
    “Maring umahé Glèmboh bareng baé?” omongé Jayèng.
    “Apiké ya bareng. Jaré kowen pibèn Pèr?” Dasmad njaluk pendapat karo Kapèr.
    “Yaa…..suka bareng-bareng. Kowen ora susah balik dingin Yèng, wong tanggung. Dèlat maning isya.” semauré Kapèr.
    “Saluguné yanu wis ngelih nemen. Pèngin yukul, Pèr.” omongé Jayèng kambèn cekelan weteng, sangking ngelihé.
    “Sabar. Ngko nang Glèmboh mangan rames nganti wudelé mèncong! Nyong kambèn Dasmad bé, awit sore sengaja ora mangan ka....” omongé Kapèr. Kepaksané Jayèng sakuwaté nahan ngelih.
    Ringkas crita, wong telu teka nang umahé Glèmboh. Ora let suwé banyu putih disandingna. Wong telu wetengé pada pating plèlètan.
    “Ramesé endi Bloh? Wetengé yanu wis blèh tahan. Ngelihé por-poran. Gagiyan ramesé ditokna.” omongé Jayèng blaka suta. Uga Kapèr lan Dasmad.
    “Ya’ul. Ramesé lagi ditatani gonèng bojo” omongé Glèmboh karo ngundang bojo kon cepet ngetokna ramesé.
    Ora let suwé, bojoné Glèmboh mètu nggawa rames. Trus dèwèké manjing njero. Sawetara wong telu, mandeng panganané sing dilèr nang klasa, tibané gèlèng-gèlèng.
    “Bloh… endi ramesé?” omongé Jayèng.
    “Laa….kuwé rames nang ngarèpé kowen. Kari dipangan ka…takon” jawabé Glèmboh kalem.
    “His?! Ganing mung sega aking diklapani ?? Rijèk énté, aja yachanu…..”
    “Ya….rames ya! Kiyé sing arané rames; ramesti….bol! Wong lagi paceklik ya saanané….”.

    Cocolan
    DASMAD kambèn Kapèr lagi jagongan nang Taman Lilin ngarèpé Gedung DPRD Kota Tegal. Kaya biasané wong loro pada srupat-sruput nginung Wèdang Gandring. Yakuwé salah sijiné wèdang sing digawé gonèng bahan-bahan kayadèné, pala, kamijara, asem, kapulaga, gula jawa, mrica lan liya-liyané. Wèdang kiyé pancèn tembé ana nang Kota Tegal sing lagi dipopulèna ganing Yu Jènab. Rasané kaya Wèdang Alang-alang tapi luwih joss.
    Kang Dasmad, Kapèr, Jayèng, Oom Brindil dan Glèmboh, ora liya uwong-uwong sing dadi langganané Yu Jènab. Ora hèran adong saiki Dasmad kambèn Kapèr wis lèsèhan nang warungé Yu Jènab.
    “Jayèng, sida mèlu nyalon bekel Mad?” Kapèr buka suwara.
    “Jaré ta mèlu. Dadiné embuh.” semauré Dasmad.
    “Pirasaté kowen pibè? Jayèng cènggang-cènggeng, apa ia pantes dadi Bekel?”
    “Nasibé menungsa sih laka sing ngarti, Pèr. Wong kowen bé bisa dadi bupati ka…wong nang dunya tah bisa molak-malik. Asalé nang ngingsor, ujug-ujug bisa nang nduwur” omongé Dasmad.
    “Éé…kaya kuwé? Contoné pibé, Mad?” takoné Kapèr.
    “Contoné? Dong kowen karo bojo jaran-jaranan. Awité kowen nang nduwur, ujug-ujug kowen diwalik nang ngingsor hé hé hé…..” semauré Dasmad kambèn cèngèngèsan.
    “Brisik lah! Kiyé serius Mad, omongan tuwa. Nasibé Jayèng rijèk. Klakon dadi bekel apa tambah ora karuwan-karuwan? Masalahé kaya kiyé Mad, adong Jayèng dadi bekel, yanu karo énté bakal ombèr!” omongé Kapèr.
    “Sikah! Ombèr ndasmu pokah! Jayèng nyalon bekel gawan apa? Arané wong pan nyalon bekel, bandané kudu sahahahaha. Lha…Jayèng gawané apa?” Dasmad coba takon karo Kapèr.
    “Jayèng duwé warisan sawah lan pekarangan, Mad!” jawabé Kapèr.
    “Sawah karo pekarangan, ndasmu dilempag! Jayèng gawané cocolan, soglog!”.

    Nang Mejasem
    ATINÉ Kapèr soré kiyé bener-bener ketar-ketir. Masalahé, awit jam siji awan kosihk pan rep, Dasmad nganggo motoré Kapèr gurung balik-balik. Kapèré dèwèk, dong dipikir ya salahé gedé. Wong Dasmad tembé diajari numpak motor, dilos dèwèkan maring endi ora.
    Sedèlat-sedèlat, Kapèr ndeleng jam. Bolak-balik ana suwara motor, dèwèké metu maring njaba. Barang dideleng, gudu Dasmad.
    “Waduh! Cilaka. Kaé uwong dongé blajar motoré nang endi ya? Cilaka mentit!” grutuné Kapèr karo cangkemé mucu-mucu.
    “Apa ditangkep Pulisi apa……waduh! Sida rempon kyèh, duwité nyong modol-modol adong bener ketangkep. Wis ora nggawa STNK, ora duwé SIM…..wah wah wah….cilaka duabelas!” Kapèr ngedumel ora uwis-uwis. Atiné cop-copan kaya pan copot.
    “Kadal ndèyan! Bisané nyong mau ngolihi Dasmad nganggo motoré enyong ya? Alaaa….blai blai temenan!”
    Saking ora kuwaté, Kapèr nganggo pit nggolèti maring endi-endi ora. Dèwèké kedangsrakan maring dalan-dalan gedé lan ora kètang maring plosok-plosok kampung kambèn nang lapangan. Mung sakabèhan panggonan sing diambah, ora meruhi Dasmad. Akhiré, Kapèr nggesruk nang wit asem lapangan PJKA. Ambekané megap-megap, kringeté drojosan pating ndlèwèr nang batuké lan pilingané.
    Ujug-ujug matané Kapèr weruh klèndabé Dasmad. Mung ih! Bisané Dasmad mlaku nglèyang, tengak-tenguk dèwèkan ora nggawa motoré dèwèké? Atiné Kapèr sangsaya curiga. Aja-aja ana apa-apa. Ah!
    “Mad…!! Dasmaaaadddd…..!!!” Kapèr bengok-bengok ngundang Dasmad.
    “Hai Pèr!!” semauré Dasmad karo mlakuné radan deglag marani Kapèr.
    “Motoré endi Mad?! Bisané kowen ngglandang? Aduh, pibèn Mad? Aja guyonan….” Kapèr brondong pitakonan waktu Dasmad nang ngarèpé.
    “Aja prulukan kaya kuwé kowen ngomong, Pèr! Kowen jahat kambèn enyong. Kowen ngajari enyong mung cara njalanané motor. Tapi ora ngajari pibèn carané ngandegna motoré. Kowen jahat!” jawabé Dasmad.
    “Iyaaaa….Mad! Tapi saiki motoré enyong nang endi?” omongé Kapèr kambèn matané merkabak.
    “Kaèh tak gesrukna nang sawah Mejasem…!!!”.

    Wanyad
    JAWANÈ Glèmboh, Kapèr karo Jayèng kepèngin dadi bintang filèm nang Jakarta. Èsuk uput-uput, wong telu numpak sepur Tegal Arum. Dongèné sih Kang Dasmad pan mèlu, mung krana awaké ana sing dirasa, akhiré ditinggal. Anjog nang stasiun Senèn, wong telu mudun. Wong telu ora sekal maring tempat tujuané, malah klintong-klintong dingin ngubengi Kota Mètropolitan. Moniné mumpung nang Kota Jakarta, disisana nglayab sakentrang-kentrang. Utamané Glèmboh kambèn Jayèng sing gurung tau lelungan maring Jakarta.
    “Ih…! Jebulé nang Jakarta ora bèda kaya nang alas ya Pèr?” omongé Glèmboh waktu nang pusat kota.
    “Maksudé kowen pibèn mBloh?” Kapèr takon.
    “Kotané rungseb. Umahé sol-solan, dalané semrawud….” jawabé Glèmboh.
    “Ya! Kiyé sing arané Mètropolitan mBloh. Umahé dèmpèt-dèmpètan, giliné sesek ruwed. Uga gedungé duwur-duwur kaya pan nggruwek langit. Adong ora kaya kuwé, gudu Jakarta. Dong nang kampungé kowen tah, sing paling duwur wit jati! Nang kèné wit jatiné diganti dadi gedung-gedung perkantoran” Kapèr njelasna.
    “Ih, ih iiihhhh….kaé sing kemerlob oncor raksasa Pèr?” omongé Jayèng waktu weruh Monas.
    “Toblèg….toblèg…toblèg…!!! Kaé gudu oncor raksasa Yèng. Kaé Tugu Monas sing pucuké ana emasé. Ah, payah ah….ngajak bocah kidam maring Jakarta pada kamso kabèh. Ngisin-ngisina….! Wis lah kita lanjut klintong-klintong.”
    Wong telu akhiré yag-yagan maring endi ora. Ujug-ujug, ciplosé wong telu weruh bungkusan ngglètak nang tengah dalan sepi. Rikat diparani bareng-bareng.
    “Kiyé musti duwit!” omongé Glèmbloh.
    “Ora! Kiyé gudu duwit. Tapi emas!” omongé Jayèng.
    “Salah kabèh! Tapi tai!” omongé Kapèr.
    “Ora! Kiyé emas!”
    “Gudu! Kiyé duwit!”
    “Gudu! Kiyé tai!”
    Wong telu pada rèang. Ribut dèwèk-dèwèk. Barang bungkusan dibuka….:
    “Kwèh, percaya?! Pan dadi bintang filem olihé tai! Saiki balik maring Tegal maning! Jakarta pancèn wanyad! Isiné tai tok….!!”.

    Sayembara
    ANAK wadoné Um Brindil bener-bener kaya wong Bulé. Arané sih wakaré, Warnitih, ndèsani nemen. Mung uteké kaya wong Barat, kemajon. Dedeg pengadegè, pancèn yahud. Dadané jembar, gunung kembaré mantep, sikilé daplang tur kempolé uga mantep. Pokoké yahèr!
    Saiki Warnitih lagi golèt laki. Rasa kepèngin mbojo wis kebelet nemen. Mahklum, umuré wis wayah, 29 taun tentuné cukup nggo mbangun kaluwarga. Mung nggo dèwèké, golèt bojo ora kur bagus, pinter luruh pangan, tapikèn ya kudu kuwat manjaté. Sebab dèwèké atlit renang. Apa artiné wongé gagah, bagus, duwé pegawèan tetep, tapi barangé mlengkeruk? Warnitih bener-bener ora doyan ora sudi, maring wong lanang sing kaya kuwé. Mugané dèwèké kudu tliti nemen-nemen. Lan salah sijiné cara, Warniti nganakna sayembara. Syaraté, uga compong maning. Nang barangé calon lakiné kudu ana tatoné, tanda bakal calonné bener-bener demen maring olahraga.
    Gelisan cerita, akèh wong lanang pada mèlu sayembara. Ana sapuluh uwong dikumpulna nang pengadusan Samudra Indah Kota Tegal. Tempat kuwé, pancèn sengaja dikontrak, khusus nggo tempat sayembara.
    Siji turut siji, peserta sayembara dikon wuda klontangan. Barangé ditliti nemen-nemen. Macem-macem rupa tulisan mawujud tato sing ana nang barangé peserta sayembara. Nang kono ana tulisan mèrek sepatu olahraga kaya dèné; Balaradin, Bantèng, Bandul, Sènggot nganti mèrek sepatu gawèané Pagongan. Pèndeké werna-werna, komplit. Mung sing gawé Warnitih ngrajug, ana peserta sing paling bud, wis bocahé tuying kaya morfinis, tapi nang barangé ditulisi: AIDS!
    “Ih….tobleg! Tobleeegggg…..!!” Warnitih mberèk-mberèk, sanalika maca tulisan kuwé.
    “Bisané mberèk-mberèk mBa? Ngko tuli! Kiyé gurung melar. Coba ditètèsi lengané Mak Érot dingin gèn…..” omongé cah kuwé.
    Agé-agé, Warnitih nètèsi lenga gawèané Mak Érot. Satitik turut satitik, barangé dèwèké dawa gedé tur waktu diwaca tatoné, tulisané: ADIDAS!

    Rumil
    BOJONÉ Kapèr lagi iris-iris mèngkrèng nang pawon. Wayahé wis awan, dèlat maning Kapèr istirahat kerja. Biasa, adong laut Kapèr mangan awané nang umah. Moniné nggo irit-irit. Luwih-luwih bojoné lagi meteng maning, dadi aja onggrongan nglusmèn nang warung.
    Kaya biasané, anaké Kapèr sing nomer papat, umuré tembé 4 taun, semrikuté porporan. Pitakonané macem-macem. Adong ora dijawab, takoné terus-terusan. Sebaliké dong sapisan dijawabi, takoné ana-ana baé.
    “Ma…” ujug-ujug anaké nyuara.
    “Iya Nok. Kowen aja ngomong baé, Mané lagi masak. Dèlat maning bapané kowen balik.” omong Manèné bocah karo nyambi ngrajang bawang mèngkrèng.
    “Ma….bisané wetengé Mané gedé kenangapa sih Ma?” anaké takon maning.
    “Kiyé dèdèné kowen Nok. Wis….aja takon-takon baé, ngko tangané Mané keiris lading. Meneng baé gèn….” semauré Manèné. Tapi sing arané bocah, tetap nritil. Diomongi kon mingkem, cangkemé ngomong terus.
    “Ma….enyong dongé mètuné saka endi sih Ma?” anaké takon maning.
    Manèné apèn-apèn ora krungu. Dèwèké trus gusrek. Tapi anaké ora mandeg-mandeg takon. Kalah sèwoté, dèwèké nyilak roké.
    “Metuné kowen saka kèné kyèh! Bocah rumil….!!” jawabé Manèné bocah karo ngosog.
    Sawetara, bocahé ndeleng ana lubang loro. Trus dèwèké ngomong:
    “Ih…adong nyong metu nang ‘ubang’ sijiné maning, nyong dadi tai ya Ma?”.
    sekitar 8 bulan yang lalu · Hapus Kiriman
  • Kandegan
    GLÈMBOH lagi moci karo Kapèr lan Jayèng nang pinggir bangjo Pasar Soré. Biasa, adong malem Ahad, wong papat pada pecèngcang-cèngcèng. Sandangané stil kabèh. Padahal wis tuwa, tapi gayané ora kalah kambèn wong nom. Luwih-luwih Glèmboh karo Kapèr, gayauluné jan najisi nemen. Sakalé rambuté wis kebek uwa, gayané nganggo kaca mata ana keding, lan topiné laken. Kapèr maning, wis bocahé cilik, tapi kemliti. Sandangané ora gelem kalah karo Glèmboh. Nganggoné sepatu bud, guluné slèyeran. Jawané bèn diarani seniman? Nyengiti!
    “Kiyé Dasmad maring endi Pèr? Ganing ora katon.” omongé Glèmboh mbuka suwara.
    “Biasa ya….adong malem Ahad, apèl maring biduan Jatilawang. Kowen kayong blèh paham adaté.” semauré Kapèr.
    “Ééé…..bocah blèh kapok-kapok? Sakalé wis tau digebugi, laka kapoké“ Jayèng nambahi omongan.
    “Mahklum Yèng. Sing arané wong gèrèlan, kuwé laka pedoté laka wediné. Apa maning mung digebugi, cilik Yèng. Wong gèrèlan kuwé ora wedi mati…..” omongé Kapèr.
    “Iya ya…?” Jayèng mantuk-mantuk.
    “Ya iya oh……”
    Ujug-ujug, saka lor ndalan ana wong wadon STW marani maring grombolané Kapèr Cs.
    “Ngapunten Mas, ajeng taken. Oom Blèmboh, énten mriki ?” omongé wong wadon STW waktu nang adepané wong telu.
    “Oh….kula niki tiangé. Ana apa sih mba?” semauré Blèmboh njawab omongané wong wadon STW-né.
    “Niki énten serat saka Yu Tarni tiang Kalisapu. Mangga ditampi, diwaos.” omongé karo mèkena surat.
    Surat ditrima Glèmboh, trus diwaca. Isiné kaya kiyé: ‘Mboh, bisa ora bisa, dina kiyé kudu nyaur. Sampeyan kandegan nang enyong nganggoné surat. Jaré pan mèin 20 éwu dong tanggal enom. Saiki tanggal 2, nden wis gajian oh ……… nyong nagih janjinè sampèyai’.
    “Ngisin-ngisina raimu! Kandegan utang….!” semprot Kapèr bareng Jayèng.

    Flu Burung
    KAPÈR akhir-akhir kiyé mèrad terus, ora tau nglèmbar maring kanca-kanca. Pèndèké las-los baé. Dasmad, Jayèng uga Glèmboh blèh paham maring sikapé Kapèr ning waktu-waktu kiyé.
    “Ana apa maning ya, Mad? Bisané akhir-akhir kiyé Kapèr ora tau ngumpul?” omongé Blèmboh waktu lèsehan nang Taman Lilin ngarèpé Gedung DPRD Kota Tegal.
    “Bisané takon enyong mBoh? Nyong dèwèk blèh paham ka….cacak oh takon Jayèng, mbokan ngarti” Dasmad mbalik omongan.
    “Ndèan lagi ndekemi rangda maning Mad. Kaya lagi kaé, meneng-meneng jebulé ndekemi rangdané.” omongé Jayèng nyambung karo omongané Dasmad.
    “Ééhh……..” omongé Blèmboh singkat.
    “Wis, ngandel omongané yanu gèn. Kapèr musti duwé ‘gacoan’ maning!” omongé Jayèng.
    “Kowen adong ngomong gejar-gejur Yèng. Ngerti-ngerti ora, ngomong njeplak!” semprot Dasmad.
    “Yanu paham Kapèr Mad. Biasa ka….adong ampleng, ana sing diarah.”
    “Wis! Kowen aja ngomong. Nyong kiyé tanggané, kowen ngarti apa? Kowen aja nambah-nambah dosa! Adong ngomong sing tata.” omongé Dasmad.
    Suasana sepi maning. Ujug-ujug, hapèné Dasmad moni. Barang dibuka, Dasmad olih sms saka Kapèr.
    “Kyèh sedulur….Kapèr sms….” omongé Dasmad.
    “Coba diwaca Mad” Jayèng
    Ora suwé Dasmad maca: ‘Mad, tulung kowen ngomongana maring jakwir-jakwir. Ning waktu kiyé, nyong ora bisa kumpul-kumpul. Nyong bosen dadi menungsa sing bisané nggumbel karo kanca-kanca laka perkembangané. Saikii nyong lagi pladangan maring endi-endi ora. Nyong pèngin urip bèbas, kaya manuk!’.
    Kuwé isi smsé Kapèr. Ujug-ujug, Glèmboh nyemong:
    “Goblog ka si Kapèr…”
    “His! Goblog pibèn mBoh?” Jayèng nyoba takon.
    “Ya goblog ya?! Nang endi ana manuk bèbas? Wong kabèh manuk pada kena flu burung?”.

    Bis Susun
    CRITANÉ Glèmboh maring Jakarta dèwèkan. Saka Tegal numpaké bis malem. Pikiré Glèmboh, kepèngin klintong-klintong nang Jakarta kosih mbenger. Soalé, waktu dèwèké klintong-klintong karo Kapèr lan Jayèng lagi pan ndaftar dadi bintang film, rasa-rasané gurung marem tapi kesusu Kapèr lan Jayèng njaluk balik. Kepaksané Glèmboh manut karo jakwir-jakwiré. Mugané, ning waktu kiyé, Glèmboh nylintis dèwèkan maring Jakarta.
    Sadina muput, Glèmboh numpak bis jurusan Tegal – Jakarta, anjog nang Terminal Pulo Gadung jam sepuluh awan. Masalé, dalané macet sebab dikepung banjir. Wah, boyoké Glèmboh dirasa-rasa kayong mbetut. Tembé ngranapi numpak bis, waktuné ngalar-ngalar.
    “Payah! Ora nang Tegal ora nang Jakarta, adong wayah rendeng dalan-dalan macet kabèh……” Glèmboh ngedumel nang batin, sauwisé mudun trus golèt bis maning. Tujuané pan mampir maring adiné sing ana nang Kampung Melayu. Adi wadon siji-sijiné pancèn lagi ngasab nang Jakarta. Mugané saben sawulan pisan, dèwèké niliki.
    Nang pinggir dalan, Glèmboh lagi nunggu bis. Ora let suwé bis susun liwat trus distop. Rikat Glèmboh numpak bis susun. Barang manjat bis, nang kono wis kebek penumpang. Akhiré, gonèng kondekturé Glèmboh kon manjat maring tingkat loro.
    Kaya pucung, Glèmboh manjat menduwur. Tapi bareng tekan tingkat loro, Glèmboh mudun maning.
    “Hai Bang, kenapa turun lagi?” kondekturé negur Glèmboh.
    “Emoh Bang! Guwé takut, wedi.” jawabé Glèmboh.
    “Kenapa takut?”
    “Kira-kira oh Bang! Sing nang nginsor ana supiré bé sering tabrakan. Apa maning sing nang nduwur laka supiré? Emoh ah, nyong pan mudun baé. Wedi nabrak!”.

    Spanduk
    DINA kiyé Kapèr bener-bener lagi apes. Mubeng-mubeng mocok nyoba dadi supir angkot jurusan Tegal – Slawi, sepi liti. Awit ésuk nganti wayah bedug lohor, tembé olih 13 éwu. Kuwé baé wis kalong, nggo tuku udud sabungkus.
    Saluguné Kapèr mocok dadi supir, kepaksa. Adong gudu karena kaluwarga, gelem busung saklenteng, dèwèké ora kèré. Masalahé, gadi supir rekasa tur nantang blai. Akhiré kepibèn maning. Wareg orané kaluwarga dadi bab sing paling penting kanggoné Kapèr.
    Ngrasakna mbekok ubang-ubeng ora olih penumpang, Kapèr akhiré ngetem nang prapatan Kardinah.
    Ujug-ujug, matané Kapèr maca tulisan sing ana nang spanduk. Tulisané kaya kiyé:
    ‘Mohon Kesadarané Supir-supir Angkot
    Adong Ngangkut Penumpang Aja Kosih
    B E R G E L A N T U N G A N……!!!’
    Maca tulisan sing ana nang bujur spanduk, rainé Kapèr langsung mbesengut. Atiné dumadakan sèwot.
    “Bergelantungan ndasmu pokah! Olih pentumpang bé untung ka…..! Bergelantungan wanyadé……?!!”.

    Mènstruasi
    SALAH sijiné dina, anaké Dasmad takon maring dèwèké:
    “Abah, mènstruasi kuwé apa sih?”
    Krungu pitakonan sing kaya kuwé, Kang Dasmad kagèt ora ketulungan. Blèh dinyana-nyana pitakonan kaya kuwé metu saka bocah sing tembé klas loro SD. Kang Dasmad terus terang baé dadi bingung jawabé. Akhiré Kang Dasmad kepaksané ngarang-ngarang jawaban.
    “Mènstruasi kuwé, getih sing mili saka awaké uwong, Tong”
    Anaké Dasmad mantuk-mantuk. Trus ngomong maning:
    “Adong kaya kuwé melasi nemen kancané enyong sing arané Jadul ya Bah?”
    “Lha si Jadul kanca sekolahé kowen kenangapa sih?” takoné Kang Dasmad maring anaké.
    “Kuwé Bah. Waktu kanca-kanca sekolah pada bal-balan, ujug-ujug si Jadul mènstruasi, getihé mili saka cunguré!”.

    Pada Ngagulé
    CRITANÈ Kang Dasmad lagi nunggu obat nang Apotik Kota Tegal. Waktu samana ana pasièn bulé wadon saka Amèrika Serikat. Radan ngagul, dèwèké nyuwara:
    “Sing arané dokter nang negarané enyong hèbaté laka tunggalé. Nganggo alat-alat sing cèkèrèmèh baé, tumor sing ana nang wetengé pasièn bisa dijukut”
    Ora kalah gras, Kang Dasmad sing njagong nang jèjèré, njawabi:
    “Ora éram Miss.....”
    “Oh ya.....pibèn?” takoné wong wadon bulé penasaran.
    “Dokter nang Kota Tegal samana uga ora kalah pentolé kambèn dokter saka Amerika Miss. Tumor gedèné sabaskom nang wetengé kancané enyong, bisa dijukut gampang limpang kambèn ninggalna catut operasi nang jero weteng!”.


    Alo
    DASMAD gendu-gendu rasa kambèn Kapèr nang gardu ronda, loroan baé.
    “Sajegé nyong kenal kambèn Ita, uripé nyong bener-bener seger Pèr! Dunya kaya nang awang-awang, hèpi-hèpi laka padané. Saben ketemu Ita, nyong disubya-subya. Saben nyong ngapèli Ita, nyong disediani susu kambèn ududé rokok sing luar negeri. Gurung pernah nyong duwé gèrel seroyal kiyé, Pèr” omongé Dasmad.
    “Kowen ndèyan lagi kena pèlèt Mad. Sebab tarok sing kaya kuwé, ora sebaèné” omongé Kapèr.
    “Bocahé putih mulus, éman nemen maring enyong Pèr. Pokoké, dèwèké kèdanan kambèn enyong nganti kepentut-pentut. Adong nyong apèl sering dipetani karo ditembangi. Ih...suwarané nyemek-nyemek. Urip kaya nang suwarga, énak nemen Pèr!” omongé Dasmad.
    “Ita bocah Jatilawang, biduan dangdut oh ya?” jaré Kapèr.
    “Ganing kowen ngarti Pèr?” semauré Dasmad.
    “Ya iya ya....wong Ita kuwé alo-né enyong!” jawabé Kapèr.
    “Alo..? Alo sih apa Per?”
    “Alo kuwé, ipar bol! Jelasé Ita kuwé, adi iparé enyong saka bojo!


    sekitar 8 bulan yang lalu

kumpulan dongeng 4

  • Ber…. Ber
    NANG tengah segara, kapal Ferry sing ditumpaki Dasmad kambèn Kapèr lan Jayèng setitik turut setitik kelem. Uwong-uwong sing pada numpak pating jlerit. Keadaané dadi panik kabèh. Apa maning ombak segarané gedèné saumah-umah.
    Krungu uwong-uwong pada pating jlerit, Markoni kapalé metu saka kamar kambèn nggawa mègapon.Dèwèké trus mènèhi aban-aban pengumuman:
    “Sedulur-sedulur kabèh! Kapal kandeben muatan. Setitik turut setitik, kapal kelem. Kepèngin pada slamet kabèh, apa modar barèng-barèng sedulur?”
    Uwong-wong tambah gemrenggeng, krungu pengumuman Markoni kapalé.
    “Nyong kabèh pengin slamèt, jon!” semauré wong-wong kabèh.
    “Adong kaya kuwé. Supaya barang sing ngandebi kapal dibuwang nang laut!” printah Markoni kapalé.
    Bar ber, wong-wong sakapal pada mbuwangi barang bawahané. Ora wong Landané, Amerikané, Prancisné lan wong-wong saka Negara Bulèné pada mbuwangi barang-barang kaya dèné telèpi, kulkas, computer lan barang-barang sing ngandebi.
    Tapi senajan puluan barang wis dibuang, kapal Ferryné ajeg baé pan kelem. Akhiré, sakabèhané barang-barang sing ana nang kapal dibuwangi kabèh. Ya, maksa baé kapal mègin adeb. Markoni kapalé akhiré gemboran maning:
    “Kapal tèsih kandeban muatan. Sapa wongé sing gurung mbuwang bawaané? Siki kudu dibuwang kabèh. Kapalé tèsih kandeban muatan 100 kilo.” omongé Markoni karo ngancam, adong ora cepet-cepet dibuwang, kapalé kelem.
    Krungu omongan kaya kuwé Dasmad lingak-linguk. Dèwèké krasa adong barang bawaané gurung dibuwangi. Akhiré, matané dèwèké mandeng maring kancané. Trus dèwèké mantep nemen.
    “Harikling! Seminggah sing adoh. Ketimbang kapalé kelem lan atusan wong pada modar. Apiké kiyé baé sing tak buwang!!” omongé Dasmad nang ati. Trus ora kesuwèn maning, Kapèr kambèn Jayèng dijorogna maring segara. Ber…ber…!!

    Gedang Godog
    CRITANÉ Kapèr dadi wartawan. Sedeng Kang Dasmad dadi pejabat pemrèntah nang Kabupatèn Tegal. Kapèr kambèn Dasmad, pancèn jakwiran awit cilik. Mung jalaran bèda nasib, acarané wong loro uga dèwèk-dèwèk. Kapèr dadi ‘wali’, tuwa nang gili, sedeng Dasmad dadi wong kantoran. Mung baé, antarané wong loro mègin jakwiran cètèm.
    Jawané, Dasmad lagi ninjo kedadèan bencana sing ana nang gunung Bumijawa. Weruh dalan sing dongkah, giwing-giwing kali pada longsor lan umah-umah pada kegawa banjir, uga brugé sompal, Dasmad ngrasa atiné nggrentes, kayong dikruwes-kruwes. Apa maning ndeleng rayaté pada pating jlerit tetangisan, Dasmad ora kolu mangan ora kolu nginung.
    Lagi ngenes mikiri piben carané ngatasi bencana, hapèné dèwèké muni tat tit tut. Barang dibuka, ana sms saka Kapèr.
    “Kowen nang endi Mad? Tak pleter nang kantor laka. Wingi tak hubungi moniné nang Jogja. Winginané nglayab nang Bandung. Njambut gawé ka laslos baé. Wis klalèn karo jakwir cètèm? Pibèn Mad, jaré kowen pan ngisi pulsané enyong. Wis lawas, ora tau shodaqoh. Tak tawani ganjaran ka, kowen nolak. Pèngin tak santèt apa? Wetengé kowen dadal duwèl lha uwis héé hééé..... ”
    “Enyong tèsih nang gunung Bumijawa ana tanah longsor. Kowen nyusul baé, trèké!” Dasmad njawabi smsé Kapèr.
    “Sih, nyong kon nyusul kowen Mad? Sing mupakat oh, wong motoré yanu motor jaman sepur lempung ka.... ngko tembé anjog nang Slawi sompal kabèh oh. Kowen charat, yachanu! Mudun baé wis, mbolos....mbolos! Énté ora bosen, saben taun nonton blai? Wong jakwiré kowen bé lagi cèngap-cèngap kentongan pulsa ka, kowen klayaban maring gunung-gunung apa itu. Balik-balik...nyong ditokokna pulsa ndelé......” smsé Kapèr mbalesi smsé Dasmad.
    “Pèr, kiyé lagi ana blai. Kowen belih kepèngin weruh dalan-dalan pada ambles, banyu buket campur lemah nrejang apa baé sing diliwati?” jaré Kang Dasmad mbales smsé Kapèr.
    Suara banyu kali sing buket campur lemah, gemlegar kaya suarané gludug ngèdap-ngèdapi. Nang nduwur, langité kebek mendung. Ireng geteng warna mendungé kaya pan disuntek. Atiné Dasmad sangsaya mrekitik.
    “Emoh Mad! Enyong blèh seneng nonton bencana.” Kapèr mruluk sms maning.
    “Lha kuwé Pèr, kowen éndah duwé senses of crissisé ndelèn. Éndah tambah humanis...” jawabé Dasmad.
    “Allaaaaa....wis bosen yanu dadi wong humanis. Pènginé sing manis-manis. Kowen tah wis ngrasakna manis oh. Kocapa yanu, wong ngentèni pulsa kirimané énté bé diganjar....”
    “Ora his. Kiyé masalahé, enyong nang tengah alas. Tapi ya akèh kanca wartawan. Belih ana pulsa, anané gedang godog! Gelem?”.

    Tuku Elusan
    ANA wong papat. Diantarané Dasmad dadi Angkatan Udara. Jayèng Angkatan Laut, lan Kapèr tukang malak nang dalanan. Sijiné maning Um Kriwil, kontraktor gedèan. Wong papat mau, kanca batir awit cilik.
    Um Kriwil ngomong:
    “Mad, dong nyong mèin duwit maring kowen. Duwité pan nggo tuku apa?” Um Kriwil takon maring Dasmad.
    Dijawab:
    “Enyong pan tuku kacamata BL bèn ora silo waktu nang awang-awang.”
    “Masuk. Adong kowen?” Um Kriwil takon maring Jayèng.
    Dijawab:
    “Enyong pan tuku kèkeran bèn nang laut bisa nropong pembajak....”
    “Masuk! Saiki kowen Pèr. Rijèk ?”
    Dijawab:
    “Pan tuku elusan.. ..”
    “Bisané Pèr?” wong telu srentak takon.
    Dijawab:
    “Ya soalé....angger enyong malak, duwité kuwes-kuwes. Ngko pan tak elusi kabèh.....”.


    Bener Omongé Kapèr
    KAPÈR kambèn Dasmad kas olih waledan. Wong loro pada nyikung nang Gang Sempit, tempat tlembukan. Sawisé nyikung Kapèr kebelet ngamar karo Si Dariyah. Gonèng kanca-kancané, barangé Dariyah jaré énak écol. Mulané, barang Kapèr weruh Dariyah, langsung kepilut.
    “Mad, enyong blèh sranta kyèh. Tak mlebu disit ya? Bener belèh barangé Dariyah énak écol?” wisik Kapèr maring Dasmad.
    “Ya.... mana.” jaré Dasmad.
    Blèh suwèn maning, Kapèr ngamar. Tapi embuh critané, sapuluh menitan Kapèr wis metu.
    “Pibèn Pèr, ganing sedèlat nemen.” Dasmad takon.
    “Bècèk. Barangangé anyeb. Mèsih énak barangé bojoné enyong”
    “Ah...kowen mbodoni kyèh. Enyong tak nyacak ndelèn....”
    “Jal, mana oh.......”
    Akhiré Dasmad ngamar. Tapi bener uga omongané Kapèr, ora nganti 10 menit Dasmad metu saka kamaré Dariyah.
    “Percaya Mad? Barangé Dariyah anyeb oh ya?”
    “Bener ngomongé kowen Pèr. Sung! Tèsih énak barangé bojoné kowen!”.
    sekitar 8 bulan yang lalu · Hapus Kiriman
  • Dilamod Sisan
    DASAR mbrekiwit, Kapèr tuku durèn mangané umpetan, cedek bak runtah. Maksudé mbokan weruh jakwir, dijaluki. Ora bada, akèh laler pada ngrubung, ngrèwodi. Ora kalah akal, driji tangan kiwané Kapèr ndulit silit, tolih dipecucungna menduwur kambèn ditambahi durèn sadulitan.
    Laler-laler pada ngrubung maring drijiné sing mecucung. Kapèr ayem mangané nganggo tangan tengen. Durèn sagluntung kosihken entèng babar blas. Tapi, kayong-kayongé dèwèké mesih kurang. Durèn sadulitan sing dirubung laler, gonèng Kapèr dilamod sisan. Ora peduli drijiné kulah tai.

    Gèger Kesurupan
    GÈGÈR nang Tegal. Bocah-bocah sekolah sing mèlu kèmah pada kerasupan sètan. Gègèré ndadèkna Kapèr sms maring Dasmad.
    “Anèh ya Mad? Bisané sing kerasupan akèhé bocah wadon?” isi smsé Kapèr.
    Dijawab:
    “Sètan....mlebu maring menungsa lèwat bolongan. Ora lèwat pori-pori. Wong wadon, akèh nduweni bolongan sing nggo peluang mlebuné sètan” jawabé Dasmad.

    Sètan Alas
    KAPÈR ketiban apes. Lubar campur kambèn bojoné, keplarak bejuhé dèwèk.
    Kapèr culag, ngaprus-aprus:
    “Dobol kowen! Gurung dadi bocah, pan matèni Bapané!
    Sètan alas.....!!”.

    Kungkum
    KONON nang neraka hukumané bisa milih. Ana sing disogok silité nganggo wesi panas, ana sing ditusuk ‘mbakoné’. Tapi ora kurang, wong-wong uga pada kungkum
    nang kolam tinja. Katon sedada.
    Kang Dasmad, milih ukuman nang kono. Agé-agé Dasmad ucul klambi ucul katok, trus nyemplung. Ora let suwé penjagané gemboran:
    “Ya. Break time abis. Saiki pada nyilem maning !!”.

    Poci Aladin
    JIN Aladin ngomong maring Dasmad:
    “Hai menusa! Kowen njaluk apa? Ko wis mbèbasna nyong saka kurungan Poci Aladin. Saiki nyong pan balas budi. Ko njaluk apa?”
    Dijawab :
    “Hai Jin Penunggu Poci Aladin. Bener nih, énté pan ngabulna penjalukané enyong?”
    “Yaul!” jawab Jin.
    “Suwèr?”
    “Suwèr!”
    “Enyong njaluk umah Um!”
    Matané Jin mendelik:
    “Sikah! Umah ndasmu pokah! Weruh oh matamu?! Aku dèwèk bè.... umahé nang poci. Énté njaluk umah? Aja kharat énté! Mèrad kanaaa...!!”.

    Dukun
    KAPÈR nglamar dadi CPNS takon maring Dukun Dasmad:
    “Pibèn Mbah, bèn nyong bisa dadi PNS ?”
    Dijawab:
    “Ngarti blèh kowen, enyong dadi dukun?”
    Kapèr meneng getem. Karo ndelak Dukun Dasmad ngomong:
    “Lantaran nyong gagal dadi CPNS bol!”.

    Sarung Bodol
    Waktu Kapèr kena lara panas, kosih pan modar mujar weling maring bojoné.
    “Jo, adong enyong laka umuré, tulung lawoné aja nganggo bahan mori. Nganggo sarung bodol baé”
    Barang nang alam kubur, Malèkaté takon.
    “Nang dunya olèh-olèhé apa?”
    dijawab Kapèr kambèn matané mendelik.
    “Hai Malèkat! Sampèyan weruh oh, nyong mati dibungkus sarung bodol, tengkulah takon olèh-olèh? Dasar Malèkat clamit!”.

    Kedisitan Laler
    KACRITA Dasmad kas olih Undian Harapan jutaan. Gayauluné, Dasmad dikancani Kapèr nginep nang hotèl mentèrèng Kota Jakarta.
    Kaya biasané, ésuk-ésuk tamu hotèl disuguhi susu. Termasuké Dasmad kambèn Kapèr. Tapi sial. Susu gurung diinung kèwan laler nyemplung nang gelasé Dasmad karo Kapèr. Samana uga nang gelasé wong Landa karo wong Prancis.
    Ngerasa jiji, inungan susu dibuang gonèng wong Landa. Samana uga dèkèné wong Prancis. Sawetara laler sing nèmplok nang gelasé Dasmad, dilelepna sisan. Konon, bèn wisané bisa tambar.
    Saiki apa sing dilakoni Kapèr kepibèn? Kapèr culag, dewèké ngromyah.
    “Pantat raimu! Nyong gurung nginung. Raimu ndisiti nyecep. Kharat ...!!” omongé Kapèr kambèn meres laleré nganggo jempol lan drijiné.
    BP7
    KAPÈR ngonjogi Dasmad , guru SD anaké.
    “Kowen aja yahanu, Mad. Pada baé guru angger mènèhi PR maring murid aja sing mumet-mumet.”
    Dijawab:
    “Mumet-mumet pibèn Pèr? Pengrasané enyong biasa-biasa mèin PR maring murid.”
    “Biasa ndasmu pokah! Cacak deleng, soal nomer 25 oh.....”
    Dasmad mriksa soal sing ditodokna Kapèr. Dèwèké trus ngomong.
    “Oh....kiyé? Soal kepanjangan BP7?”
    “Iya! Bener.....”
    “Trus?”
    “Kowen kharat! Enyong ngurus BP3 baé mumet.... paa maning BP7....!!” gerutu Kapèr kamben nglius.
    Dasmad tèmbé sadar, dong Kapèr kuwé angger gajian mung ngoloh jentik. Soalé, gajiané wis dipotong kanggo nglunasi BP3 murid-muridé sing dipangan mipil.

    Bakul Dukuh
    MALÈKAT takon maring Kapèr, bakul dukuh.
    “Manrobuka ?”
    Dijawab Kapèr:
    “Manis Um. Asli Condèt. Telungpuluh èwu sekilo.”
    Pengrasa Kapèr ésih nang Pasar Ésuk Tegal. Padahal wis nang jero kubur.

    Ganti Sikil
    SAWISÉ ganti sikil, telung minggu Kapèr ngangluh maring Dokter Dasmad:
    “Mad, kiyé primèn? Bisané enyong pènginé ngoyok-ngoyok tlembuk karo banci baé?”
    Dijawab Dokter Dasmad:
    “Éh iya Pèr, sori!”
    “Sori pibèn Mad?” takoné Kapèr.
    “Sikilé kowen tak diganti dèkèné Satpol PP!”.

    Tato Fidel Castro
    KACRITA gègèré oreg Freeport nang ngarep Universitas, Cendrawasih, Abepura, Jayapura, salah sijiné gara-gara ulah wong wadon demonstran.Gonèng Dasmad -Inteljèn jempolan- wong wadon mau dicekel. Dèwèké trus digledah, diwudani sisan.
    Waktu Dasmad ndeleng kèmpol tengené, ana gambar tato Hitler. Sawetara nang kèmpol kiwané, ana gambar tato Lenin.
    “Wah! Kiyé bener-bener anti Amerika. Bahaya temenanan kiyé, Mad.” Omongé Kapèr maring Dasmad. Kapèr tolih gonèng Dasmad kon ndeleng gambar tato sing ana nang tengah.
    “Coba priksa tato sing nang tengah Pèr!” konkoné Dasmad.
    Kapèr mriksa.
    “Wah! Embuh, tatoné blabur, Mad.” jaré Kapèr.
    “Ora blabur! Jelas nemen bung! Kiyé tato Fidel Castro!” omongé wong wadon mau.


    Disita
    KAPÈR sing merkosa bocah kencur, jingkrak-jingkrak. Nyusul Hakim Dasmad memvonis pitung dina kurungan. Tapi ora lèt suwé, Hakim Dasmad ngomong maning.
    “Kanggo jaga-jaga bèn terhukum jera, barang bukti “kejantanané” Kapèr disita nggo dibakar!”
    Sanalika Kapèr klepek-klepek.

    Ramuan Mak Érot
    BALIK konsultasi saka Mak Érot, Kapèr olih ramuan jamu. Kapèr ndalahé sagrog-sgrogé. Ramuan ditenggak bojoné. Cepet nemen ramuan berèaksi. Kurang saka limang menit, ‘gunung kembaré’ mlembung sanalika. Gedèné ora lumrah, nganti sabaskom.

    Cangkem Loro
    ÉSUK uput-uput Kapèr diamuk bojoné:
    “Kaya kiyé.... ésuk-ésuk gurung sarapan kumbahan sekandang bentang. Sampèyan maning! Nganggo perasaan oh, tangi turu blèh réwang-réwang, malah njongkot. Énak-énak ngeplok panganan. Wong wadon mumet Kang. Mumet....!!”
    Dijawab santé:
    “Ngarti Jo. Enyong ngarti kowen luwih mumet. Enyong mikir cangkem siji baé mumeté ora karuwan. Aja maning kowen sing mikiri cangkem loro?!”.

    Kadal Mesir
    KADAL Mesir garing kaya gèsèk bisa gawé wong lanang ‘rosa’.
    Dasmad dokoné sembarangan, tolih kadalé dipangan kucing. Kucing dadi édan blingsatan, mlayu mana-mèné.

    Kegedèn vs Kesempiten
    KAPÈR maring Mak Érot. Bojoné ora gelem kalah operasi penyempitan vagina.
    Barang benginé, wong loro ora bisa dolanan ‘kuda-kudanan’. Kegedèn lawan kesempiten.

    Apa Bèdané
    DASMAD kambèn Kapèr nang gardu ronda.
    “Pèr, apa bèdané Taman Mini, Metro Mini lan Rok Mini?” jaré Dasmad.
    “Ya..., adong Taman Mini isiné macem-macem. Sedeng Metro Mini, kuwé jenis angkotan kota....”
    “Adong Rok Mini ?”
    “Ya.... rok sing cekak....” jawab Kapèr.
    “Salah kabèh Pèr! Adong Taman Mini nang njeroné ana Metro Mininé sing lagi nggawa penumpang. Adong Metro Mini nang njeroné ana penumpangé sing nganggo Rok Mini....”
    “Oh.....adong Rok Mini ?” Kapèr penasaran.
    Dijawab:
    “Nang njeroné ana Taman Mininé...”.


    Duduhé Mbuh Apa
    CRITANÉ Kapèr pan nlembuk. Giri-giri dèwèké numpak angkot jurusan ngètan maring Gang Sempit. Tekan tempat, dewèké langsung mlebu maring kondong. Trus anyang-anyangan.
    “Nimalas éwu ya? Duwité enyong mung samono. “ omongé Kapèr.
    “Adong ora sèket ora Kang...”
    “Temenan, ora olih ?” omongé Kapèr.
    “Pas samono Kang...”
    “Ya wis. Kowen ucul-ucul, tolih nyong dijukutna kobokan” omongé Kapèr ngongkon maring tlembuké.
    “Njukut kobokan sih nggo apa Kang?”
    “Nggo wadah uyuhé kowen” omongé Kapèr.
    “Sih pan nggo?”
    “Kowen meneng baé. Kalem... ” omongé Kapèr.
    Kaya pucung, tlembuké ucul-ucul trus nguyuh. Ganing Kapèr, uyuhé tlembuké diwadai kobokan. Ora let suwé uyuh diguyurna maring ‘barangé’ Kapèr.
    “Allaaaa....ora olih dagingé, duduhé mbu apa....” omongè Kapèr.

    Pakar Dlawèran
    KANG Dasmad lagi ngablu. Pikirané kayong ngempra, mblandrang saparan- paran. Masalahé soal kotané, sangsaya suwé sangsaya ancur-ancuran. Yakuwé sajegé Kota Tegal ana program ‘Tegal Laka-laka’ ndadèkna akèh blai sing blèh baèn-baèn.
    Awitané ana brita bocah-bocah sekolah pada maèn adegan gabrud lan gambaré semebar nang hapé sajagad dadi pada weruh adegan mesumé. Saterusé ana brita bocah sing mati gara-garané mangan sega mambu. Toli ana brita maning, bekas karyawan Kesbanglimas plus bekas lurah, malah gawèané dadi tukang tèror bom lèwat sms. Sing paling bud-budan, Walikota Tegal diarani ‘Walikota Dlawèran’.
    Brita-brita sing kaya kuwé ndadèkna pikirané Kang Dasmad radan kelara-lara. Kalah sèwoté Kang Dasmad dadi nebar sms sakentrang-kentrangé maring endi-endi ora, termasuké maring Jayèng, Um Wapèk, Kapèr lan sapa baé sing dadi sasaran kejèngkèlané.
    “Yèng, nang Tegal saiki wis ana Pakar LSM, uga ana Pakar Pendidikan, tapi kotané enyong ora maju-maju. Anané gontok-gontokan. Bisané ya?” smsé Dasmad maring Jayèng.
    “Bener Mad. Soalé ana maning Pakartoyo, Pakar Noto, Pakar Padi, Pakar No, Pakar Proposal, Pakar Gawé Perusahaan. Mung kabèhané laka Pakarti. Bisané nipu-nipu” wales smsé Jayèng.
    Sèjèn maning smsé Kapèr mbalesi smsé Dasmad. Isi smsé Kapèr ringkes sacuwil tapi nylekit. Isiné kaya kiyé:
    “Nang Tegal sebabé kotané ora maju-maju, soalé akèh Pakar Cakar-cakaran”
    Sèjèn maning smsé Um Wapèk. Jarèné, nang Tegal bisané kotané kebek blai, sebab ana Pakar Dlawèran sing dong mèin duwit ora singget, tapi diomong-omongna maring sembarang uwong.

    Hari Jadi
    KAPÈR kambèn Um Brindil lan Jayèng lagi ngumpul nang Taman Lilin ngarep Gedung Dewan Perwakilan Rakyat Kota Tegal. Wong telu lagi jejagongan karo nginung Wèdang Gandring.
    Ujug-ujug Kang Dasmad teka kambèn nangis ngglolo. Wong telu kagèt ora ketulungan. Pasalé ora pranti-prantiné wong telu menangi Kang Dasmad nangis. Apa maning nangis, mbrebes mili baé blèh bakalan ngarti. Kuwé sebabé antarané Kapèr, Um Brindil lan Jayèng kagèté kaya krungu bledèk.
    “Ana apa Mad. Ujug-ujug énté nangis ngglolo? Énté diusir kambèn bojo?” Jayèng coba takon.
    “Atiné nyong lara Yèng.....bener-bener getun!” semauré KD kasebut populèré Kang Dasmad karo tutupan rai sing mili banyu matané.
    “Énté getun karo sapa?” omonge Jayèng.
    “Jahat! Jahat kabèh! Dobol sapatiné urip! Waktu jaman Orba, para penggedé sa-Tegal pada jahat kabèh, pada dobol asu temenan! Kowen.......kowen kabèh ora pada ngrasakna ya?” omongé Dasmad.
    “Ngrasakna apa?” omongé wong telu bebarengan.
    “Kowen.....kowen kiyé saluguné ketipu! Kowen kabèh saluguné dibodoni Wakilan Rakyat jaman Orba” jawabé Dasmad, wong telu tambah blèh ngarti blèh paham.
    “Jelasé pimèn Mad?” omongé Kapèr.
    “Jebulé sing arané Hari Jadi Kota Tegal tanggal 12 April, laka kaitané karo lahiré Ki Gedé Sebayu.........” omongé Dasmad.
    “Lha sih?? Tanggal kuwé tanggal apa Mad??” wong telu pada ngrajug, nyuara bareng-bareng.
    “Kuwé tanggal pelantikané Walikota Tegal jaman Orba sing arané Samsuri Mastur.....” nangisé Dasmad tambah seru. Ujug-ujug kanca-kancané uga pada nangis. Sangsaya seru nangisé Dasmad Cs, ndadèkna wong sa-Tegal pada mèlu nangis. Sebab ngrasa dibodoni daning anggota Dewan Perwakilan Rakyat lan penggedé-penggedé Kota Tegal.

    Dasmad Lawan Kapèr
    KANG Dasmad jawané dadi Guru nang SMP Kalibuntu Tegal. Sawetara si Kapèr dadi muridé Kang Dasmad. Sanalika kuwé, waktu pelajaran repan dimolai, Kapèr ngacung.
    “Pak guru, nyong takon” Kapèr nyuwara. Kanca-kanca batiré nglinguk maring mburi.
    “Takon apa Pèr.” Guru Dasmad balik takon.
    “Apa enyong bisa kena ukuman apa belih, adong nyong gurung nglakoni apa-apa Pak Guru?” takoné Kapèr.
    Guru Dasmad ngunjal ambekan.
    “Sing dimaksud pitakoné kowen apa Pèr?” Guru Dasmad balik takon.
    “Nyong gurung ngerjakna PR Pak!”
    Pak Guru Dasmad atiné medekel. Langsung matané mencilak.

    Bèrès Bah
    ÉSIH rengosan, gurung ndalah tas pisan, Yono anaké Kapèr ditakoni.
    “Pibèn Yon. Soal-soal semesteré, bisa dikerjana?”
    “Bèrès Bah. Cèrèm, gampang limpang. Abah blèh perlu kawatir kambèn Yono.....”
    “Bagus. Kaya kuwé oh, percuma Abah duwé anak kaya kowen”
    “Anaké sapa tuli. Anaké Abah Kapèr dilawan.Tapi, yakuwé Bah.....”
    “Tapi yakuwé pibèn Yon....?” Abah Kapèr motong omongané anaké.
    “Jawabane sing susah BAH
    sekitar 8 bulan yang lalu

kumpulan dongeng 3

  • Royalti
    KAPÈR bolak-balik mborong maring mal ‘Ken Ayu Laras Queena’, Kota Tegal. Barang sing dituku baé aneka rupa, awit cawet nganti kacamata. Pokoké, Kapèr gaya ulu. Mangané baé ngentorang, ora gelem tèmpé. Adong pan nglusmèn, Kapèr saiki wis ora kenal lèsèhan. Kelasé Kapèr, saiki mangané nang kafé sing ora pèré-pèré. Pèndèké kudu nang mal ’Ken Ayu Laras Queena’. Paling nyetili, adong mangan endog, putih-putihé dibuwang sing dipangan kur abang-abangé. Jaré Kapèr, putih-putihé endog, gawé penyakit.
    Um Brindil lan Jayèng adong weruh gayané Kapèr, wadé temenanan. Ngadirna anaké kas balik bawah saka Jakarta, ora kenal maning maring jati diriné. Kapèr ora weruh sing nggèyong, ora ndeleng gitok.
    “Kunyuk ka! Kadiran Ijah anaké suksès nang Jakarta, adong dijak moci nang lèsèhan, moniné wis gudu lèvelé. Asuuuu...asu temenan.” Um Brindil mamprang-mamprang waktu rerasanan kambèn Jayèng nang gardu ronda.
    “Ééé....Kapèr saiki kaya kuwé, Ndil? Ya ngko, dong kèré maning aja diaruh-aruh. Nyingkrak!” Jayèng gemremet krungu omongané Um Brindil.
    Lagi kemropok-kemropoké, saka wètan Dasmad teka. Mlakuné rikat, kaya pan ngonjogi. Éh, bener uga. Barang nang adepané wong loro, Dasmad langsung ngomong:
    “Kapèr endi Yèng?”
    “Alaaa...nggolèti Kapèr pan apa. Énté blèh ngarti? Barang anaké teka sing Betawi, maèn blèh kenal Mad! Pirang-pirang dina mborong terus tur biasané ngodok, royal kadal numpaké Taxi. Nganggo kaca mata BL maning....Ih, wadè yanu!” semauré Jayèng.
    “Bener omongé Jayèng Mad! Kapèr saiki, ora kenal kita-kita orang. Énté nggolèti Kapèr pan apa?” Um Brindil coba takon.
    “Kowen ngarti? Kaé, si Ijah, anaké Kapèr. Bisané uripé mulya nang Jakarta, sing gawé aran enyong, ngarti?!” Dasmad njelasna.
    “Apa hubungané énté kambèn kesuksèsané Ijah, Mad?” Jayèng takon.
    “Éh...kowen pancèn kemplu! Enyong duwé andil gèdé, duwé hak cipta atas nama anaké Kapèr, soglog!”
    “Trus?”
    “Enyong pan njaluk royaltiné, bol!” jawabé Dasmad.

    Nggo Ampet-ampet
    KELAKUWANÉ Dasmad kadang metu nyengitané. Pendeké adong wis kumat, njelèhi. Khata bojoné dèwèk, Dasmad ora peduli. Salah sijiné contoh nang bengi kiyé, bojoné Dasmad kayong waduké digawé mbekok.
    Critané, Dasmad kambén bojoné lagi pan mapan. Kaya biasané, sagurungé pada turu, wong loro ndopok ngalor ngidul. Sajeroné ndopok, cungur bojoné Dasmad saclerengan mambu durèn. Mugané dèwèké takon maring Dasmad:
    “Kang....”
    “Iya Jo. Ana apa?” semauré Dasmad.
    “Kayong mambu durèn breng-brengan ya Kang? Sampèyan tuku durèn?” bojoné Dasmad takon.
    “Iya.” jawabé Dasmad ringkes.
    “Nyong njaluk oh Kang....”
    “Ah...wis tak pangan kabèh ka. Rong gluntung.” jawabé Dasmad.
    “Rong gluntung dipangan kabèh? Ditodong dèwèkan? Jahat ah....,tèga kambèn bojo. Tuku durèn rong gluntung, blèh émut bojo!” bojoné Dasmad krasa waduké lara. Dèwèké culag alias sèwot. Tapi Dasmadé malah njarag.
    “Kyèh lah....nggo ampet-ampet, kowen mambuné mbuh apa?!” karo mgomong kaya kuwé, tangan tengené Dasmad diambungna maring cunguré bojoné. Bojoné dadi tambah sewot, akhiré ngungkuri Dasmad.
    Sawetara benginé sangsaya dalu. Tapi matané Dasmad mègin ketap-ketip. Ujug-ujug, tangané Dasmad lutak-lutik maring awaké bojoné.
    “Lutak-lutik baé ana apa sih ?!” bojoné Dasmad nyuwara tapi ngosog.
    “Njaluk...” semauré Dasmad kambèn matané kedap-kedèp.
    “Ora sudi...” sauwisé ngomong kaya kuwé, awaké bojoné mbalik mbokongi Dasmad. Mung, tangané Dasmad ora mandeg-mandeg jowal-jawèl. Kalah sèwoté, tangan tengen bojoné ‘ndulit barang dèwèk’.
    “Kyèh lah....nggo ampet-ampet, sampèyan mambuné mbuh apa, ya?”

    Tungtak Mbajor
    TUNGTAK MBAJOR anaké jabinyak. Saluguné sih arané Anto. Mung krana senengé ngomong jorok aliasé mbajor, dèwèké dadi olih julukan ‘Tungtak Mbajor’. Ciri-ciri bocahé, pataké atos tur gedé kaya klapa. Sebab kuwé, dèwèké dijuluki ‘Tungtak’. Asalé ‘Kluntung’ artiné woh klapa. Sedeng ‘Tak’ asalé ‘Patak’ atawa ‘Endas’.
    Tungtak Mbajor, saiki tembé kelas 3 SD. Kebeneran, guru kelasé Kang Dasmad. Wadé nemen adong dèwèké ngadepi Tungtak. Sebab ora jarang waduké digawé kaku. Adong ngomong, ora kèri jorok lan cruwek.
    Nang salah sijiné dina, Guru Dasmad gawé soal kalimat maring murid-mudidé.
    “Coba anak-anak. Gawénen kalimat sing awalé nganggo huruf I....sapa sing bisa, ngacung!” omongé Guru Dasmad.
    “Enyong Pak Guru....!” tangané Tungtak ngacung.
    “Ah, moh...emoh. Aja kowen! Kowen tah ngko jorok, mbajor. Coba Narendra...” tangané Guru Dasmad nuding maring Narendra.
    “Nggih Pak Guru:....Ibukota Indonesia tempaté nang Jakarta....” jawabé Narendra.
    “Pinter. Bagus! Saiki gawénen kalimat sing awalé nganggo huruf T....” jaré Guru Dasmad maring murid-muridé. Maning-maning Tungtak ngacung.
    “Ah, moh...emoh. Aja kowen! Coba liyané...” Guru Dasmad nawakna maring murid-murid liyané. Tarkimah, ujug-ujug ngacung.
    “Ya...Tarkimah. Coba pibé?”
    “Tegal, moncèr lan kondang dijuluki Jepangé Indonesia...” jawabé Tarkimah.
    “Pinter. Bagus! Saiki gawènen kalimat sing awalé huruf Z.... ayo sapa sing bisa ngacung!” omongé Guru Dasmad. Tapi murid-murid sakelas, laka sing wani ngacung. Ujug-ujug Tungtak ngacung dèwèkan. Kepaksa Guru Dasmad ngolihi. Pikiré dèwèké, gawé kalimat nganggo huruf Z tah, kangèlan. Tungtak bakal blèh bisa macem-macem.
    “Ya wis, coba kowen Tak!” Guru Dasmad ngolihna.
    “Ya Pak Guru. Zaenal gijilé kondor.....!”.

    Tulis Tangan
    DASMAD kambèn bojoné pada pedaminan. Jaré Dasmad, adong wong loro pan pada campur, kodené nganggo istilah: ’ngetik’. Pedaminané wong loro kuwé, soalé anak-anaké Dasmad wis gedé-gedé. Maksudé nggo nglimur bèn bocah-bocah ora pada ngarti.
    Nang salah sijiné dina Minggu, bojoné Dasmad lagi gusrek temandang nang pawon. Sawetara Dasmadé ana nang kondong lagi ndlahom. Bocah-bocahé kumpul nang ruwangan tengah pada nonton tèlèpisi.
    Lagi srang-srèng nggorèng tèmpé, dèwèké diundang-undang Dasmad.
    “Bu bu....! Gagiyan oh, mèné. Gusrek baé nang pawong. Awit ésuk durung pragat-pragat?” suwarané Dasmad kemlatak.
    “Dèlat maning Bah!” semauré bojoné Dasmad.
    “Sida ora sih? Jaré pan ngetik!”
    “Iya. Sabar gèn. Tanggung. Ngko tèmpèné geseng kabèh Bah” jawabé bojoné Dasmad.
    Dasmad nyoba sabar. Tapi disabar-sabari, bojoné mègin gusrek baé nang pawon. Ana limang menit, Dasmad ngundang-ngundang bojoné maning.
    “Kowen pan sida ngetik belèh sih? Aja ngganjar uwong. Ngomong adong ora sida!” ujaré Dasmad radan dugal.
    “Eéh....kaé uwong. Moni tanggung ka, gemboran baé. Dèlat maning rampung Bah! Ora sabaran nemen sih? Kaya bocah cilik!” kalah sèwot bojoné malah nyruwang. Kepaksané Dasmad ngalah. Dèwèké ngentèni bojoné sauwèn-uwèn. Ana rongpuluh menitan, bojoné Dasmad manjing maring kondong nemoni Dasmad.
    “Yuh....jaré pan ‘ngetik’. Mumpung wis rampung, dadi junun. Yuh...?!” omongé bojoné Dasmad waktu nang adepané dèwèké.
    “Alaaa....blèh sida lah! Ora sranta! Wis tak ‘tulis tangan’!”.

    Sega Aking
    CRITANÉ Dasmad mangkat kaji. Embuh ulih waledan sing endi, dèwèké bisa mepeki rukun Islam sing ke lima. Dong dipikir-pikir, nganti jagadé njeblug laka rumusé Dasmad bisa mangkat haji. Nggo mangan sadina-dinané baé kembang kempis. Mustahil Dasmad bisa mangkat kaji. Tapi sing arané ‘panggilan Illahi’ laka sing blèh mungkin. Sebaliké, sing duwité langka sèriné gurung karuwan klakon munggah haji. Contoné Kang Wastap tanggané Jayèng. Ulih warisan 30 juta, moniné pan disetorna nang bank, nggo biaya haji tapi kegoda gonèng bojo. Jaré bojoné, ketimbang nggo mangkat haji, mendingan nggo tuku mobil bak ‘terbuka’ disit. Masalahé Wastap kuwé duwé bisnisan wesi rongsok, sing saben dinané butuh sèwa mobil nggo kirim barang nang luar kota. Akhiré, omongé bojoné dituruti, duwit 30 juta dinggo tuku mobil. Sisané nggo tuku gelang emas lan plenisan bocah.
    Tapi embuh primèn sebabé, kabar selanjuté, mobilé Wastap dicolong maling. Pancèn, wong mangkat kaji kuwé gudu semata-mata krana duwit, tapi ‘panggilan Illahi’. Mugané, wong sakampung waktu krungu Dasmad pan mangkat kaji, pada éram.
    “Mad, énté mumpung nang ‘tanah suci’ Mekah, aja klalèn nyong didongakna bèn sugih!.” smsé Um Brindil maring Dasmad.
    “Yaul Ndil. Insya Allah kowen tak dongakna, bèn keluargané kowen aja nganti mangan sega aking kaya ning Brebes.” Dasmad males smsé Um Brindil. Samana uga Dasmad males sms maring Jayèng lan kanca-kanca liyané. Mung sajeroné sms-smsan kambèn kanca-batir, ujug-ujug Dasmad ulih kiriman gambar gonèng Kapèr. Hapé gagiyan diuripna.
    “Astaghfilullah alhadzim....nrokcok Kapèr! Kirim gambar ka peta ora.” maki Dasmad.
    Jebulé, gambar sing dikirim Kapèr maring Dasmad, batang wirog sing lagi disinggati plus nang ngingsoré ana tulisan: ‘Kyèh Mad! Wirogé raimu modar, gara-gara mangan sega aking!’.

    Um Brindil
    CIRI-CIRI Um Brindil wong ireng. Paribasané kaya silité kètèl. Kang Dasmad, Kapèr lan Jayèng, sawa-sawa madakna Um Brindil adong weruh barang atawa uwong sing katoné ireng.
    Um Brindil dèwèké, saluguné ya ora ireng nemen-nemen. Mung kanca batiré baé sing kebangeten. Blèh hèran adong batir-batir liyané mèlu ilon-ilon.
    Ucul sing soal kuwé, Um Brindil pancèn duwé klakuwan nyengiti. Awit gemiyèn mula, dèwèké sokan nginggeng maring wong sing lagi turu. Luwih seneng adong maring pengantèn anyar. Pendeké, Um Brindil kaya duwé kelainan jiwa.
    Bengi sing nglangut, wulané mengkered kaling-kalingan mèga mendung. Nang salah sijiné kondong, Kapèr kambén bojoné lagi pan indehoi. Sawetara nang wuwungan, krembak-krembik Um Brindil mènèk gendèng. Pas nang kondongé Kapèr, Um Brindil nglorodi gendèng cukup nggo ndeleng mengingsor.
    Saka nduwur wuwungan, lamat-lamat dèwèké krungu Kapèr nyuwara:
    “Idiihhh....kèlèké ireng temen sih, kaya Um Brindil!”
    Krungu arané disebut, Um Brindil ngrajuk.
    “Dalban ndèan. Enyong dipadakna kambèn kèlèk!” omongé Um Brindil nang jero ati.
    Ora let suwé Um Brindil krungu suwara saka ngingsor.
    “Idiihhh....ganing bokongé kowen ireng geteng kaya Um Brindil Jo!” suwarané Kapèr sing ndadèkna Um Brindil sèwot. Kalah sèwoté, Um Brindil nyuwara:
    “Dalban kowen Pèr! Kaya bokongé énté ana pètromaké! Kiriiikkkk....!”
    Kapèr ngrajuk. Rèplèk matané mandeng maring asal suwara. Nang duwur, Um Brindil lagi édé-édé!
    “Kirik kowen Ndil. Awaaassss kowen....!”.

    Si Buta
    KANG Dasmad jawané buka lèstoran. Olih saminggu lèstorané kebek wong pada mangan. Maklum masakan nang lèstorané Dasmad énaké laka-laka. Paribasané nggo oyokan uwong. Tapi diantara langgané, ana sing dijuluki ‘Si Buta’. Pasalé, langganané kuwé matané picek. Adong pan mangan, Dasmad digawé rèpot. Ora kur cukup mènèi daftar menu masakané, tapi kudu taktakan dingin nggolèti sèndok bekasé wong bar mangan. Saterusé, Dasmad nyodorna sèndok-sèndoké maring ‘Si Buta’. Sèndoké trus diambungi kabèh, tembé ‘Si Buta-né’ pesen panganan. Salah sijiné contoh, nang wayah awan dina kiyé dèwèké teka nang warungé Dasmad.
    “Biasa Mad, mangan “omongé ‘Si Buta’.
    Kaya sing uwis-uwis, Kang Dasmad rikat maring mburi. Trus maring Lia, rèwangé, ngongkon nggolèti sèndok-sèndok bekasé wong bar mangan.
    “Kyèh Lia. Salah siji sèndoké dilèpèti ‘barangé’ kowen mbuah apa oh. Bèn kemambunen sisan.” prèntahé Kang Dasmad.
    “Dilah....Kang Dasmad cruwek. Marahi uwong sing ora-ora.” semauré Lia.
    “Wis....bèn kemambunen Ya. Sapisan-pisan kerjani sisan. Jajaté pan nyekèk baé ka, makha-makha. Ana kon nggolèti sèndok bekas ana kedingan. Waduk dilembag ka! Wis...gagiyan dilètoki sadulitan mbuh apa. Tuman!” omongé Dasmad kayong ngosog.
    Kepaksané, Lia nuruti omongané majikané. Trus ora suwé, ana sapuluh sèndok diwèkena maring Kang Dasmad. Agé-agé Dasmad metu ngadep maring ‘Si Buta’.
    “Kyèh Kang sèndoké. Mana diambungi siji-siji. Pilihen, pènginé masakan apa. Semur jèngkol apa embek-embek tèrong, apa....apalah. Pilihen dèwèk dambungen dèwèk!” omongè Dasmad kambèn masrahna sèndok-sèndoké.
    Agé-agé ‘Si Buta-né’ ngambungi sèndok. Sauwisé kuwé, dèwèké trus nyuara:
    “Éh....Si Lia nyambut gawé nang kowen Mad.....?!”
    “Édan ah! Sampèan paham ambuné Lia? Gembleg sampèan. Picek baé, sampèan kodos maring wadonan! Gebleg.....gebleg!.
    Gorohe Ngletek
    KAPÉR karo Jayèng, jagongan nang Taman Lilin ngarepé Gedung DPRD Kota Tegal. Embuh maring endi Dasmad karo Um Brindil ora katon.
    “Dongé Dasmad saminggu ora katon maring endi Pèr?” Jayèng mbuka suwara.
    “Tak parani ésuk-ésuk, moniné bojoné wis metu. Tak parani bengi, moniné durung balik.” semauré Kapèr.
    “Ana apa ya? Kan bocahé wis puputan. Mustiné ayem oh...” omongé Jayèng.
    “Kowen ora sms?” takoné Kapèr.
    “Hapèné mojèd terus. Ènté sih?” Jayèng balik takon.
    “Pada. Tak pruluk ora tau mlebu. Ndean ganti nomer.” jawabé Kapèr.
    Ujug-ujug sajeroné pada bingung, ana sms mlebu saka bojoné Brindil kanggo wong loro. Isi smsé kaya kiyé: “Kang Brindil kecelakaan. Telung dina nang RSU Kardinah. Kang Brindil uga nangis ngglolo. Pèngin ketemu Kang Dasmad. Tulung angger weruh, kon teka tilik. Sip: Bojoné Kang Brindil”.
    “Kita cabut! Langsung tilik Brindil!” omongé Jayèng. Rikat, wong loro tilik Brindil.
    Ketekan kanca batir, Um Brindil nggolo. Sikil kiwané digubed perban, endasé lan tangan tengené renteng digubed perban uga.
    “Sabar Ndil. Kowen aja modar. Dunya kuwé énak écol, jajané werna-werna. Ana tahu pletok, randa kemul, orog-orog nganti jajan kontol pesok. Jajan paling énak uga pating tlètèk nang Gang Sempit. Wis énté aja nangis baé....” Jayèng ngomong dlawèran. Untung bojoné Brindil lagi metu.
    “Ora kaya kuwé Yèng, nyong nangis sebab goroh karo Dasmad. Waktu bojoné gurung lairan, nyong janji pan ngongkosi kabèh. Dèwèké ora njaluk, enyong sing maksa nanggung ongkosé. Barang anaké lair, nyong ora tilik. Saiki Dasmadé nang endi Pèr?” omongé Brindil campur nangis.
    “Embuh. Dasmad ora ngandang ngumah. Ndèan lagi golèt utangan nggo nutup biaya babaran....” jawabé Kapèr. Um Brindil krasa dosa dadi tambah nangis. Dèwèké sholat lima waktu tapi dèwèké rumangsa dadi wong paling biadab, sebab apus janji, goroh saporèté karo Dasmad.
    Ujug-ujug Kapèr ulih sms saka Dasmad. Kapèr maca seru-seru: “Pèr, nyong olih sms saka bojoné Brindil. Bener?Brindil ketabrak slènder? Posisi Brindil, jaré nang rumah sakit? Nyong nang Jakarta. Aja watir, biaya rumah sakité tak tanggung nyong kabèh!” . Brindil langsung semaput.
    sekitar 8 bulan yang lalu · Hapus Kiriman
  • anji Sajuta
    GEDÉ tuwa kaplak, Um Brindil jawané ulem-ulem nganakna ulang taun. Aja-ajaha nangapé Orjen Tunggal. Yahanuné dubilah belis, pamèr bèn diarani wong sugih. Ora bada janji pan ngongkosi biaya lairané anaké Dasmad, gorohé ngletek. Waktu nang telpon tah, maksa-maksa. Barang bojoné Dasmad wis lairan, kaya wong emis. Sakalé cacing ngagulé naga. Dong kèré aja njanjèni, bati gawé dosa. Jawané bèn olih alem? Ora idep isin blèh ngaca pisan! Pengrasané apik?
    Grundelan sing kaya kuwé, gonèng Jayèng kambèn Kapèr lagi nggo rerasanané nang Gedung Kesenian Kota Tegal. Mituruté Jayèng, Um Brindil mustiné aja sokan gegoroh maring Dasmad, jakwir cetemé. Untung baé, Dasmadé mung tiba meneng.
    “Sing nyong wedi, mbokan sing ‘momong’ Dasmad blèh trima, Um Brindil olih ukuman...” gerutuné Kapèr sing mèlu mrina gonèng laku goroh ngleteké Um Brindil maring Dasmad.
    “Jagung bakarané Pèr, wani nanggung perkarané” sambung Jayèng uga mèlu gemremet.
    “Wongé tah katoné alim. Rai madu jebulé ati asu!” timpal Jayèng.
    “Sing nyengit maning, ulang tauné Brindil macha-macha. Ngundang Orjen Tunggal ana kedingan! Najis yanu! Cuiih....!! Ora kèré ora sudi teka.” omongé Kapèr.
    “Seumpamané dèwèké dadi godong, yanu blèh bakalan nyuwèk!” jaré Jayèng.
    “Seumpamané Si Brindil dadi Gatotkaca, tak panah saka ngingsor.” timpal Kapèr.
    Ujug-ujug wong loro olih sms saka Dasmad. Isi smsé Dasmad, wong loro kon teka maring ulang tauné Um Brindil.
    Meski wong loro waduké mangkel, maksané teka nang acara ulang tauné Brindil. Ora kètang wong loro nggawa kado. Samana uga Dasmad. Lan ringkes critané, Um Brindil mbuka kado gawanané wong telu. Barang dibuka turut siji, Dasmad mèiné jam tangan. Sedeng Kapèr karo Jayèng mèiné tlepong jaran! Sanalika Um Brindil nangis kebo, dèwèké nangis gudu krana kadoné Kapèr karo Jayèng. Tapiné nangisi kadoné Dasmad. Soalé jam tangan sing dikirim Dasmad kanggo dèwèké, regané sajuta persis waktu dèwèk ngucap pan ngongkosi babarané bayiné Dasmad.

    Nang Jempol
    KANG Dasmad kalah mbekok maring bojoné Kapèr. Soglogé jan saporèté urip. Diwarahi sajelas-jelasé maksa baé ora étor. Akhiré, Dasmad mung tiba gèlèng-gèlèng. Sawetara bojoné Kapèr tetep meteng maning. Padahal, Kapèré dèwèk wis ora kepèngi duwé anak cilik. Masalahé anaké wis lima.
    “Kepibèn sih Yu. Bisané sampèan meteng maning meteng maning? Enyong tah wis mènèhi warahan karo sampèan. Apa sampèan gurung paham apa kepimèn?” omongé Dasmad waktu bojoné Kapèr ngonjogi nang kantor penyuluhan Keluarga Berencana.
    “Nyong paham, waktu Kang Dasmad nerangana soal KB nang kantor Kelurahan Panggung.” omongé bojoné Kapèr.
    “Bisané sampèan meteng maning meteng maning?” omongé Dasmad.
    “Enyong dèwèk gumun Kang. Apa kondomé Kang Kapèr karo kondomé sampèan bèda? ” bojoné Kapèr balik takon.
    “Bèda pibèn Yu? Ilokèn ana kondom bèda-bèda?” semauré Dasmad kayong rumangsa kèder ngadepi bojoné Kapèr.
    “Nyatané, enyong meteng maning meteng maning. Saluguné…,kiyé terus terang baé Kang Dasmad. Sampèan ahli soal KB apa belih? Enyong dadi curiga karo sampèan. Aja-aja sampèan gurung pentol masalah KB. Dadiné salah!” serang bojoné Kapèr.
    Dijojot omongan kaya kuwé, Dasmad ngrajuk. Tembé mrenahi ana wong wadon ngomongi maring dèwèké soal KB. Padahal, dèwèké wis luyuten dadi penyuluh KB nang dèsa-dèsa tur ora nana masalah. Tapi saiki, barang ngadepi bojoné Kapèr kayong mbekoké saporèté!
    “Yu. Saiki nyong pan takon. Waktu sampèan campur kambèn Kang Kapèr, kondomé masangé nang endi?” takoné Dasmad maring bojoné Kapèr.
    “Ya…sesuwé praktèké sampèan waktu nyontohi nang Kelurahan Panggung oh. Waktu samana kan, sampèan nyontohné nang jempol. Dadi nyong, ngomong maring bojoné masangé nang jempol oh….!”.


    Pencipta Lagu
    AKAL bulusé Dasmad pancén pentolan. Ana-ana baé mrupusé. Critané dina Ahad ésuk, Dasmad dodolan manuk ocèh-ocèhan nang Lapangan PJKA ngarep Stasiun Tegal. Macem-macem jenis manuk didasarna. Ana Cucak Rawa, Murai Batu, Ketilang, Ciblèk, uga ana manuk sing meneng getem alias begu.
    Waktu samana Kapèr kepèngin ingon-ingon manuk. Dèwèké teka maring dodolané Dasmad.
    “Manuk sing ngocèhé pentolan ana Mad?” omongé Kapèr.
    Dijawab:
    “Kowen pan luruh sing kaya apa? Ciblèk, Murai Batu, Ketilang apa Cucak Rawa?”
    Ngrongokna ocèhané Murai Batu, Ciblèk, Cucak Rawa, Bèo, Kapèr kepèncut temenan.
    “Murai Batuné regané pira, Mad?” Kapèr takon.
    “Murai Batu 750.000 éwu.” jawab Dasmad.
    “Larang temen Mad. Adong Cucak Ramané pira?”
    Dijawab:
    “Limangatus éwu Pèr.”
    “Édan ah. Kowen golét batiné ora mupakat temen, Mad? Satus éwu baé ya?”
    “Ora nyandak Pèr. Cucak Rawané enyong wis rekaman. Apa Ciblèké baé sing bisa dipangan?”
    “Dipangan pibèn Mad?”
    “Adong digorok, kan bisa nggo lawuh oh. Gelem?”
    “Ah..., kowen macem-macem. Wis..... manuk sing meneng getem baé wis. Pira?”
    “Sing meneng getem justru luwih larang! Regané 2 juta.” jaré Dasmad.
    “Ih! Wong manuk begu kaya kuwé ka.....regané sahahahaha....kowen yahanu, Mad!”
    “Kiyé pencipta laguné bol!

    Putek
    KANG Dasmad lagi ndempès nang warung lèsèhan Jalan A. Yani Kota Tegal. Soré-soré jam lima, udané ngericek. Bledègé ngampar-ngampar anginé sempripit atis nemen. Nang dadané Dasmad lagi ngekepi bungkusan.
    Saluguné Dasmad waktu samono ana perlu, dikongkon bojoné. Mung karana udané ora lèrèn-lèrèn, kepaksané ngaub nang warung lèsèhan. Kepènginané sih mèdang poci. Tapi duwit sing dimèin bojo pas gawan. Akhiré mung dempas-dempès nang émpèr.
    Ujug-ujug mbak klèbat, Kapèr liwat saka elor.
    “Hai Pèr…! Kyèh mèné kyèh!” Kang Dasmad gemboran ngundang Kapèr. Kapèr nglinguk trus langsung marani Dasmad.
    “Udan-udan pan maring ndi Pèr?” takoné Dasmad.
    “Laaa….pikirané nyong lagi putek. Nang umah bojo ngromyah baé. Abong-abongé nyong lagi nganggur. Ketimbang njelu ngrongokna omongan sing blèh peta, énakan ngluyur. Kowen sih lagi nunggu sapa Mad?” Kapèr balik takon. Tapi matané Kapèr mentelengi bungkusan sing lagi dikekepi Dasmad.
    “Ana perlu Pèr. Lagi dikongkon bojo. Éh Pèr, tulung barangé nyong dicekelna ya? Nyong pan nguyuh, kebelet sing mau…. ” omongé Dasmad kambèn nyerahna bungkusan botol maring Kapèr.
    Kapèr dipasrahi bungkusan botol, kesenengen. Langsung botolé dideleng, sauwisé Dasmad lunga. Barang dideleng, warnané banyu kuning. Pikiré Kapèr, Dasmad ngekepi bir sabotol ora ngomong-ngomong. Mugané ora kesuwèn, Kapèr nenggak nganti tatas. Ujug-ujug Kapèr glogakan, pas Dasmad muncul.
    “His…hissss….bisané ditenggak Pèr?” takoné Dasmad.
    “Banyu apa kiyé Mad. Bir ka….. rasané ora karuwan-karuwan nemen?!” takoné Kapèr kambèn terus glogakan.
    “Compong kowen! Kuwé tah banyu uyuh bojoné nyong sing pan tak gawa nang doktèr?”.

    Lincak
    KAPÈR kamigila sabèn dina digedag-gedag karo Jayèng. Masalahé sepèlé, Kapèr duwé utang kambèn dèwèké. Utangé tah ora sapiraha, mung telung atusan éwu. Saking kamigilané sabèn ésuk ora tau ngandang umah. Adong Kapèr maring Dasmad, trus Jayèng takon karo dèwèké, pura-purané Dasmad blèh ngarti maring endi lungané Kapèr. Tapi ora kapok-kapok, Jayèng tetep marani maring umahé Kapèr lan Kapèr terus ngilang.
    Masalahé Kapèr ngindari Jayèng, sebab lagi langka duwit. Golèt pegawèan lagi dibus terus. Pèndèké Kapèr bener-bener tongpès.
    Mung sing arané lagi apes, Kapèr kepergok Jayèng. Waktu samono, Kapèr lagi njagong nang lincak mburi umahé. Ujug-ujug Jayèng wis ana nang mburiné ndadèkna Kapèr kagèt ora ketulungan.
    “Wis Pèr, saiki énté pan mlayu maring endi maning? Tak golèti pirang-pirang dina, énté las-los baé. Karèpé énté kepimèn, pan nyaur apa ora?” omongé Jayèng sing waktu kuwé ora pranti-prantiné teka maring umahé mung gubedan sarung.
    “Ora kaya kuwé Yèng, nyong lagi laka duwit. Kowen ngarti oh, nyong waktu kiyé nganggur. Ilokèn matané kowen blèh weruh?” semauré Kapèr.
    “Yanu ngarti énté lagi nganggur. Tapi, saora-orané énté ana omongan. Kapan sanggupé. Mipil ya olih, yanu ora keberaten. Éntèné malah ampleng, ngilang pisan….” Jayèng ngomong luwih nandes. Tapi ujug-ujug Jayèng ngrasa, ‘si doelé’ kayong ana sing ngempot saka ngingsor lincak. Dirasa sangsaya suwé, énaké por-poran. Akhiré dèwèké mujar karo Kapèr:
    “Pèr, kiyé lincak kayong énak écol temen. Lincaké énté kok bisa nyedot sih?”
    “Maksudé kowen pibèn?” takoné Kapèr.
    “Maksudé….utangé énté bur. Lincak tak gawa balik. Ocèh?”
    “Ocèh….!”
    Barang lincaké digawa balik, jebulé laka krasa apa-apa. Sanalika rasa sedoté ilang gandra. Jayèng saluguné goblog. Bisané lincaké Kapèr énak écol, sebab waktu njagong nang umahé Kapèr, ngingsor lincaké ana cempè sing ngokop ‘si doelé’ dèwèké.

    Dioyok Oyok
    UM Brindil gawé gara-gara maning. Wong sakampung dikumpulan kabèh nang Kelurahan Panggung, Kota Tegal. Termasuk Dasmad, Kapèr kambèn Jayèng. Onggrongané nemen wong siji kiyé. Kadiran kas ulih waledan sewidak papat juta, gaya-uluné porporan. Saben bengi ora kètang hèr-hèran nang Gang Sempit. Ora pranti-prantiné Um Brindil nlembuk, barang duwité sakrombong kabongan nggawa wong wadon telu sekaligus.
    “Jahat ah. Barang olih waledan sewidak papat juta, Brindil kaya kerasukan sètan.” jaré Kapèr maring Jayèng kambèn Dasmad waktu mangkat bareng-bareng nekani ulemané Um Brindil nang Kelurahan Panggung.
    “Yaul Pèr! Yanu baé ditokokna tivi ka. Mung sing nggo éramé yanu, pan kumpulan ka dikon nggawa tivi ana kedingan. Maksudé Brindil dongèn apa sih Mad?” takoné Jayèng.
    “Ih! Kuwé urusané kowen. Nyong ora mèlu-mèlu.” semauré Dasmad.
    “Bisané Mad?” cecer Jayèng.
    “Kowen paham? Winginané nyong pan dimènèhi 2000 bata. Coba, adong waktu kuwé nyong nrima 2000 bata, nden repot oh. Pan kumpulan kon nggawa bata satrek. Ah, dasar Brindil. Rambuté baé brindil, musti uteké plènca-plèncé. Kowen nggawa apa Pèr, bisané sak clana ngingsoré njenggol kabèh?” Dasmad takon karo matané nglirik maring sak ngingsoré Kapèr sing njendol kaya wong kena penyakit lhacèk.
    “Brèngsèk ka! Enyong kon nggawa ulegan loro. Pangkaté mènèhi ulegan baé kon digawa. Jahat temenan ka....sètan alas!” grutu Kapèr karo mucu-mucu.
    Ringkes crita, barang wong telu tekan nang Kelurahan Panggung, aula kelurahané nganti platarané, kebek gonèng barang-barang bawaané wong-wong sakampung. Nang kono, ana wedus wolung pasang, ana puluhan ayam sapetarangané bambèn endogé sisan, barang élèktronik, kasur, kulkas, trèmos lan saabreg barang-barang dapur.
    Weruh kahanan sing kaya kuwé, wong telu nglegleg karo gèdèg-gèdè. Akhiré suwé sang saya suwé, rapat dibuka. Pungkasan rapat, Um Brindil ngomong:
    “Njaluk ngapura ya sedulur kabèh. Sehubungan nyong lagi dioyok-oyok majikané enyong, sebab nyong nganggo duwit sawidak papat juta. Saiki barang-barangé sampèan kabèh tak jaluk maning. Pan nggo nyaur.....”.

    Wirog Butak
    JAYÈNG bener-bener lagi klabakan. Endasé mumet kayong pan pecah. Hawané sèwot baé. Dong digugu tah kepènginé ‘ngletak’ uwong. Ora pranti-prantiné Jayèng duwé watek angas. Tapi embuh, ning waktu kiyé hawané panas baranan.
    “Kowen tak deleng-deleng, hawané pugalan baé Yèng? Dongèn ana apa?” omongé Kapèr waktu jagongan nang Taman Lilin ngarepé Gedung DPRD Kota Tegal.
    “Ora kaya kuwé Pèr. Endasé yanu bengel terus...” semauré Jayèng.
    “Bludreg ndèan. Cepet-cepet maring doktèr oh...” sarané Kapèr.
    “Alaa...doktèr-doktèr apa itu. Wis bolak-balik bol, tetap baé endasé yanu bengel! Hawané panas” jawabé Jayèng sakenané.
    “Wah...aja-aja kowen kena flu burung kik kik kik...” semauré Kapèr kambèn gemuyu kaku.
    “Brisik! Énté adong nyocot aja sakepènaké bol! Tak gepak pilingané, rena sisan. Wis yanu tak mayeng disit”
    Bar ngomong kaya kuwé, Jayèng mèrad ninggal Kapèr dèwèkan. Jayèng trus bablas maring Peleman, tempat tlembukan. Nang tempat ‘bocah-bocah’ nakal, Jayèng ider, golèt sasaran. Tapi, saambané tempat Peleman, Jayèng ora payu. Maring gejun Narti langganané uga ora gelem. Narti saiki jual mahal barang tingkatané wis dadi germo. Padahal, dèwèké kepèngin nemen manjat. Wis olih selawè dina Jayèng ora tau manjati bojoné, sebab bojoné kas lairan. Olih dipanjati adong wis patangpuluh dina.
    “Dadi kowen bener ora gelem karo yanu Ti?” Jayèng ngrèngèk. Tapi si Narti tetep blèh gelem. Sebab, Narti saiki wis kemayu tur semugih, lan taripé nyundul langit. Njaluké telungatus éwu sekali manjat.
    Kalah mbekok, Jayèng culag trus bablas balik ngumah. Anjog umah dèwèké trus manjing kondongé bojoné, ngaplang-ngaplang wuda bral, mung sarungan gèl.
    Lagi énak ngaplang-ngaplang nang peturon, lampu listriké mati. Trus embuh sing endi parané, ana wirog butak mlebu sarungé Jayèng. ‘Sologé’ Jayèng sing klontangan, digragot wirog butak. Wadauw!
    sekitar 8 bulan yang lalu

kumpulan dongeng 2

  • Suara Cempé
    DASMAD balik saka negri Brunai. Selawasé nang rantau, dèwèké ora tau ‘njajan’. Senajan dèwèké ora kuwat nahan nafsuné. Tapi setiyané maring bojo, ndadekna Dasmad blèh nglirik acan-acan maring wong wadon liya. Mangkané, barang tekan umah, dèwèké pèngin kaulan karo bojoné.
    Apalah daya, jebulé bojoné lagi ketekan tamu bulanan. Dasmad dadi kayong klabakan. Sangking blèh kuwaté, maring mburi umah, marani kandang wedus. Dimik-dimik, dèwèké mlebu kandang. Ora kesuwèn maning, nglampiasna hasrat purbané.
    Dina sangsaya dina, wulan sangsaya wulan. Wedusé meteng. Barang waktuné pan lairan, Dasmad nunggoni. Wiwitané endas cempé sing mètu. Dasmad bungah, sebab rainé ora mirip kaya dèwèké. Tapi mawujud wedus. Sanama uga awaké lan sikilé. Kabèhané, pas nemen mirip wedus. Atiné Dasmad bener-bener bombong. Dèwèké trus nglangkah ninggalna kandang wedus. Tapi, tembé pirang tindak, ana suwara ngundang-undang:
    “Bah...Abah....Abah.... enyong aja ditinggal Bah. Mèlu oh....”
    Dasmad nglinguk. Jebulé sing ngundang, cempé sing tembé lair

    Bajingan Kabèh
    DASMAD lagi runtung karcis nang Bioskop Déwa. Critané kepèngin nonton film koboi. Sawisé tuku karcis, Dasman mlebu. Nang jero gedung, kebek uwong pada njagong. Dasaré Dasmad duwé sopan santun, dadi saben-saben uwong sing lagi njagong, pada disalami. Pengrasané dèwèké, kaya lagi selamatan nang kampungé. Mahlum, saumur-umur dèwèké tembé manjing bioskop. Mugané barang weruh nang njero gedung akèh menungsa, déwékè malah kéder. Trus wong-wong pada disalami kabéh.
    Sialé, barang rampung salaman, rampung uga tontonané. Dasmad ngrajug. Wong-wong sing pada nonton bubar, metu siji-siji. Dasmad lingak-linguk, weuh uwong-uwong pada metu saka gedung bioskop. Akhirè déwékè mélu metu. Anjog lawang bioskop, dèwèké ketemu Kapèr sing lagi runtung karcis nang lokèt. Kapèr takon:
    “Pibén Mad. Dengarén nonton. Lakoné ramé Mad?”
    Dijawab:
    “Laka lakon. Isiné bajingan kabèh!”

    Lemah Jantung
    DASMAD tènggèng berat nang Terminal Bus Tegal. Onggrongané por-poran. Gemboran nggolèti jabinyak, jagoan terminal.
    “Endi jabinyak Terminal. Enyong pèngin weruh wongé. Kayong apa, ndelèn ?”
    Blèh sadar, nang mburi dèwèké, ngadeg wong lanang gedé duwur, ireng geteng, lengen tatonan, tur tangané nganggo gelang akar bahar. Kalungé bandul tengkorak lan poremé sangar, ditambah maning matané abang mèrèt. Ora liya, dèwèké wong sing lagi digolèti Dasmad.
    “Hai! Kowen ngomong apa? Kiyé enyong jabinyak kèné, jagoan sing nguasai Terminal. Kowen nggolèti enyong, pan ngejak apa-apanan?” semproté karo ngorog Dasmad.
    “O....o....o.....ora Kang! Mung takon tok.” ujar Dasmad ndredeg.
    “Awas Kowen. Gawé onar nang kèné, tak premak!”
    Dasmad diculna. Dèwèké trus manjing warung. Dimik-dimik, jabinyak mau uga nututi. Tapi dasaré Dasmad mendem jahat, nang warung tetep gemawokan:
    “Sapa ndelèn, sing wani karo enyong? Kyèh Dasmad! Wis malang-mlintang, nggeguru maring endi-endi ora. Pan ngajak apa-apanan, Dasmad blèh bakal mundur. Wongé sapa sing pan nyacak ilmuné Dasmad, hé?!” agul Dasmad maring wong-wong sing ana nang warung.
    Krungu agulané Dasmad, jabinyak sing ngintili, mrempeng kupingé. Trus dèwèké nglutik pundaké. Sanalika Dasmad nglinguk. Pas nang adepané, weruh sangar rainé jabinyak sing lagi mendelik. Dasmad nrektek.
    “Nyocot apa Kowen?!!” bentaké.
    “Aja seru-seru Kang. Enyong lemah jantung......”

    Kalah Sèt
    PAK Bekel karo Cariké, kalah sèt lawan Kang Dasmad. Critané, rangdané Dasmad dibojo bekelé. Setaun gurung suwé, rangdané Dasmad dipegat. Trus dibojo gonèng Cariké. Soalé rangdané Dasmad pancèn, ayuné por-poran. Tapi ora let suwé, rangdané Dasmad dipegat gonèng Cariké. Alesané, ‘barangé’ Dasmad luwih hebat ketimbang Bekelé lan Cariké.
    Nang salah siji dina, Bekelé kambèn Cariké penasaran. Wong loro akhiré rembugan.
    “Kaya kiyé baé Rik.....” ujar Bekelé maring Cariké.
    “Nggih Bekelé, pripun?”
    “Nyong kayong penasaran karo Dasmad. Bisané bekas bojoné tèsih ngalem-ngalem maring dèwèké? Dongé ’barangé’ ana apané sih....?” Bekelé gumun saporèté.
    “Lha niku Bekelé. Dong tak takoni, moniné tèsih yahèr dèkèné Dasmad. Kiyé gawé enyong gemlotok. Akhiré tak pegat!” jawab Cariké menèhi alesan megat bojoné.
    “Pada Rik! Tak takoni enyong, jawabé ya kaya kuwé. Bèn ngerti rahasiané Dasmad, carané pibèn?” ujar Bekelé.
    Dipikir-pikir, akhiré ketemu dalan pikir. Wong loro gawé siasat. Pura-purané Balai Dèsa kèlangan duwit. Kebeneran, Dasmad sering ana urusan kambèn Bekelé sing bebas bludas-bludus maring Kantor Balai Dèsa.
    Rapi nggoné siasaté wong loro, Dasmad diundang trus dijagongna nang Kantor Balai Dèsa.
    “Kowen saiki ngaku Mad. Mumpung gurung tak undangna pulisi.” ancam Bekelé.
    “Sung Bekelé! Nyong ora glatakan. Ora njukut duwit.” ujar Dasmad.
    “Blèh bisa. Sing wani manjing ruwangané Bekelé mung kowen!” sambung Cariké. Tapi Dasmad tetep mukir. Kalah sewoté, Dasmad dikongkon wuda adong dèwèké bener-bener ora njukut duwit. Giri-giri, Bekelé kambèn Cariké nliti ’barangé’ Dasmad. Sanalika wong loro pada ngrajug.
    “Éh.....dengarèn! Bekas bojoné kowen kèdanan. Jebulé ’barangé’ kowen akèh cuplaké....?!!” ujar Bekelé

    Sing Njorogna Sapa
    DASMAD, Kapèr, Oom Brindil lan kanca-kanca batiré balik saka Batam numpak kapal. Waktu pan anjog pelabuhan Jakarta, bocah umur 6 taun kecemplung. Mangkané bocah sing kejebur anaké Konglomèrat. Uwong-uwong geger, ngileng maring mengingsor, ndeleng bocah sing kejebur kelem. Sawetara Konglomèrat panik sakarang-karang. Akhiré dèwèké nganakna sayembara.
    “Sedulur-sedulur......!!! Sapa-sapa sing bisa nulungi anaké enyong, hadiahé semillikar!” ujar Konglomèrat ndelak-ndelak.
    Rampung Konglomèrat ngumumna sayembara, ujug-ujug Kapèr ambyur saka nduwur. Kapèr glagepan, glupak-glupuk nang njero banyu. Tapi tangané sempet nyikep awaké bocah. Saka nduwur, tali tambang dibalangna maring laut. Agé-agé Kapèr nyawèl tambang.
    Saka nduwur, uwong pada narik Kapèr barèng bocah, anaké Konglomèrat. Uwong-uwong pada surak-surak ndeleng Kapèr ditarik menduwur, Ora kètang, Dasmad kambèn Oom Brindil lan kanca-kancané pada gemboran jingkrak-jingkrak.
    “Hidup Kapèr! Hidup Kapèr......!!!”
    “ Kapèr sugih mendadak! Kapèr olih samilliar.....!!!”
    “ Kapèr dadi OKB; orang kaya baru!”
    “Horééé.....hooorrréééé..........Kapèr dadi pahlawan....”
    Kadaan waktu kuwé bener-bener ramé. Kapèr dielu-elu. Kapèr disubya-subya. Tapiu apa omongané Kapér? Kapèr ngamuk, dèwèké gemboran:
    “Enyong ora butuh duwit samilliar!! Enyong ora perlu disebut pahlwan....!!” oomongé Kapèr. Uwong-uwong pada bingung. Dasmad akhiré takon:
    “Bisané kowen ora butuh duwit samilliar, ora perlu disebut pahlawan Pèr?”
    “Dobol! Asuuuu....sapa sing njorogna enyong?! Sapa dobooollll.......”

    Kowen Sing Salah
    BALIK dolan, anaké Dasmad nangis nggowar-nggowar.
    “Balik dolan ka nangis. Daning sapa?” Dasmad takon.
    Anaké tetep nggowar kambèn tangané nyekeli endas.
    “Endasé dicekeli baé kenangapa kuwé?” omongé Dasmad kambèn niliki endasé bocah sing menjutu.
    “Kiyé, bisané endasé kowen menjutu diapakna?”
    “Ditotok!” jawab si bocah, karo terus nangis.
    “Ditotok sapa? Kurangajar temen ya. Blèh weruh Si Dasmad apa ya? Bocah ditotok nganti menjutu kaya kiyé nemen. Pan njaluk apa-apanan dongé. Ngko tak ajaré ngko. Adong wong tuwané ora bisa ndidik bocah, tak labrak sisan. Kowen ditotok sapa, he?!”
    Kambèn nangis, anaké Dasmad ngomong:
    “Ditotok ganing Giman Tungtak Bah!” jawabé.
    “Giman Tungtak anaké sapa? Brèngsèk ka....! Ngko tak onjogi wong tuwané, tak ajar sisan.” suwarané Dasmad mamprang-mamprang.
    “Kuwé Bah, anaké Pak Sarjono....”
    Sanalika Dasmad mengkered. Dèwèké ngarti adong Bapané Giman Tungtak, anaké Tentara sing ana nang kampungé.
    “Wah....adong kuwé, tah.....kowen sing salah! Dasar kowen bocah nakal!” ujar Dasmad karo nonyol endas anaké.

    Lomba Gawé Koran
    PADA akhiré menungsa sadunya bakalé mati. Samana uga Kapèr, Oom Brindil lan Kang Dasmad. Salah sijiné dina, Kapèr ngrasa kesepian manggon nang Neraka. Pasalé, nang alam kelanggengan kuwé laka koran. Bab kuwé dirasakna uga gonèng Dasmad sing ana nang Sorga. Akhiré antara Perwakilan Neraka sing dipimpin ganing Kapèr kambèn Oom Brindil rembugan karo Perwakilan Sorga sing dipimpin ganing Dasmad. Maksudé, antara Penduduk Sorga karo Neraka pan nganakna lomba gawé koran. Rerembugan kuwé akhiré disetujui. Gelisan crita, Kapèr kambèn Oom Brindil cepet-cepetan gawé macem-macem surat kabar. Sawetara kuwé Dasmad saben dina maca brita soal siksa sing dialami Penduduk Neraka. Ana sing telaké disogok wesi panas nganti tembus bokong. Uga ana sing digodog lan dilelep-lelepna nang banyu timah panas. Pendeké, Dasmad ngeri nemen maca liputan surat kabar saka Penduduk Neraka.
    Sawijiné dina, Kapèr kambèn Oom Brindil marani Dasmad.
    “Pibèn Mad! Endi britané? Jaré pan gawé koran. Ganing nganti sawulan luwih laka jebabulé.” ujaré Oom Brindil.
    Perwakilan Neraka pancèn pantes negur Perwakilan Sorga. Soalé wis pedaminan saling kabar-kabari kahanan masing-masing. Tapi dientèni nganti sawulan luwih, siji baé laka surat kabar sing nongol.
    “Enyong bingung Ndil!” jawabé Dasmad.
    “Kowen kharat! Yanu wis gawé Harian Neraka Wèl, Tabloid Jahanam nganti Majalah Panas Membara, kowen siji baé laka amprut-ampruté. Kowen tifu, Mad!” Kapèr mèlu nyerang omongan.
    “Sori Pèr. Nyong bener-bener kèder!” semauré Dasmad.
    “Kèder pibèn? Kowen yahanu.......!!” sambungé Kapèr karo Oom Brindil.
    “Suwèr Pèr, suwèr Ndil! Nang Sorga Wartawané laka.....!!!”

    Ora Éram
    CRITANÉ Dasmad balik sekang Amèrika. Nang Amèrika Dasmad weruh anèka macem pabrik sing hèbaté por-poran. Pèndeké wong Jawa digawé éram aliasé gumun. Mogané barang Dasmad balik nang Tegal, dèwèké pamèr maring sedulur-seduluré lan kanca-kancané crita pengalaman nang Amèrika. Termasuké maring Abahé.
    “Nang Amerika hèbat Bah....” Dasmad molai crita pengalamané maring Abahé.
    “Hèbat pibèn Mad?” Abahé takon.
    “Pokoké adong Abah maring Amèrika, hèran. Ora temu akal” ndopoké Dasmad.
    “Ora tinemu akal pibèn. Kowen ka....dadi menungsa eraman.” Semauré AbaheéDasmad.
    “Temenan Bah! Dasmad ora goroh, ora pan agul-agulan kambèn Abah. Nyong weruh dèwèk Bah. Sung! Amèrika pancèn negara sing paling pentolan. Majuuuné.....wah jan, laka lawané Bah!” semauré Dasmad kamben cangkemé kecrèk terus.
    “Iya iya....laka lawané pibèn?”
    “Tak crita kyèh Bah. Nang Amèrika....sapi dilebokna maring, mesin metuné kornèt. Daging kalèngan. Éram ah!” agul Dasmad.
    Dijawab:
    “Ora éram Mad! Mègin pentol Abah. Abah nglebokna daging metuné raimu bol!”

    Kenalan
    MALEM Ahad Dasmad karo Kapèr, dongang-dongong. Akhiré diputusna mancing. Saka umah wong loro mlaku luruh kilang-kilung. Sauwisé olih bahan mancing, diterusna maring ujung laut Tegal. Ajog tempat mancing, posisi dibagi. Dasmad nang sisih kidul lan Kapèr nang sisih elor.
    Bengi sangsaya bengi, sing pada mancing mritili balik nganti gari Dasmad kambèn Kapèr. Bosen ganing posisiné, wong loro setitik turut setitik pada gesèr. Dasmad sangsaya mengalor lan Kapèr sangsaya gesèr mengidul.
    Asyik nemen wong loro mancing. Kepas-kepus cangkemé udud kaya sepur.
    “Tarikané katah Mas?” Dasmad iseng takon.
    Dijawab:
    “Lumayan Pak.”
    “Griyané teng pundi Mas?” Dasmad takon maning
    Dijawab:
    “Kalibuntu Pak....”
    Ih! Ganing sekampung kambèn enyong ya? Batiné Dasmad penasran. Dèwèké takon maning:
    “Kalibuntu Pesurèn, Marpangat napa Kalibuntu Pengiwakan Mas?”
    Dijawab:
    “Kalibuntu Pengiwakan Pak.”
    Dasmad tambah penasaran. Trus takon maning:
    “Mbang endiné Dasmad, Mas ?”
    Dijawab:
    “Kula ngajengé Pak!”
    Salanika Dasmad nglinguk memburi. Pas Dasmad nglinguk, wong sing nang mburiné uga nglinguk. Dasmad kagèt barang weruh rainé trus nyangkem:
    “Dobol! Jebulé raimu Pèr?!”
    Kapèr ngakak. Mangkat barèng mancing barèng, lha ka kenalan

    Endas Tugel
    CRITANÉ sing Jakarta maring Tegal, Dasmad numpak sepur nang atep gerbong. Mahklum waktu saprana sepur Jakarta jurusan Tegal, kebek penumpang. Padahal gudu mangsa wong-wong Jakartanan pada mudik. Tapi embuh keningapa, waktu kuwé akèh nemen wong-wong pada lelungan. Lan saking porèté penumpang solsolan, Dasmad ora keduman panggonan. Kepaksané dewèké nang nduwur atep gerbong.
    Sepur jurusan Jakarta - Tegal trus mlaku satitik turut satitik. Paribasané kaya sepur trutuk jaman sepur lempung, saben ana stasiun cilik sepuré mandeg.
    Sepur trus mlaku lan waktu mlayu kebat, nang wilayah Cirebon, endasé Dasmad kesabet blabar kawat. Sawetara masinisé ora ngarti adong endas Dasmad kesamber kawat, sepur digas nganti tekan tujuwan.
    Dasmad nembé sadar lan weruh endasé wis laka, waktu dèwèké ngaca pan jungkatan nang Stasiun Tegal
    “Wah?! Ajib ya! Endasé enyong tugel ?”

    Ganjaran
    KAPÈR, Oom Brindil lan Jayèng lagi nglèmprak nang ubiné Kantor Satpol PP Kota Tegal. Wong telu kambèn sajlèntrèk jakwir liyané lagi nunggu ganjaran. Pasalé wong-wong mau, ora nurut maring aturané pemrètah.
    Pemrètah wis mènèhi rambu-rambu maring PKL nang Alun-alun Tegal, adong dodolan aja nglanggar aturan, maksa baé ditrabas. Dadi wong-wong mau digaroki. Mangkané sing dadi Kepala Suku Satpol PP Dasmad sing ora bisa disogok malahèn sebaliké bakal mènèhi ganjaran.
    “Panggilan! Kapèr ngadep Kepala Suku Dasmad!” undang salah siji bawahané Dasmad.
    Kapèr, bakul gedang sing mangkal nang Alun-alun, giri-giri ngadep Kepala Suku Dasmad. Ora let suwè Kapèr metu saka ruwangan karo cangkemè mringis-mringis waktu weruh Oom Brindil.
    Weruh Kapèr mringis-mringis, Oom Brindil malah kèder. Tapi lagi kèder-kèderé, Oom Brindil si bakul salah, diundang kon ngadep Dasmad. Ora suwé dèwèké mètu. Trus, ora bèda kaya si Kapèr, dèwèké uga mringis-mringis waktu weruh si Jayèng.
    “Rasakna kowen Yèng. Nyong sing dodolan salak baé, mringis-mringis kaya kiyé. Apa maning kowen sing bakul durèn. Bakal klenjengan kowen Yèng....” omongané Oom Brindil nang jero ati karo cekelan bokong, lan cangkemé tetep mringis-mringis.
    “Bisané kowen mringis-mringis baé Ndil? Énté diapakna karo Dasmad?” Kang Jayèng takon.
    “Ah, ukumané kecil Yèng! Ngko, énté ngrasakna dèwèké wis!” jawabé Oom Brindil.
    Ora let suwé, Kang Jayèng diundang. Agé-agé Jayèng mlebu ngadep Dasmad. Tapi tembé pirang menitan, Jayèng gemboran trus klenger. Wong-wong sing pada ngentèni ganjaran, gègèr weruh Jayèng digotong-gotong.
    Jebulé, ora Kapèr ora Oom Brindil lan Jayèng, silité pada dileboni buahé sing didol. Karuwan baé Jayèng klenger, sebab silité dileboni woh durèn.
    sekitar 8 bulan yang lalu · Hapus Kiriman
  • Lu Sih Énak
    JAWANÉ Daklan, ponakané Dasmad balik sing Jakarta. Nang Jakarta, Daklan nyambut gawé nang Kantor Satpol PP. Tugasé nggaroki para glandangan sing pada klayaban.
    Critané Daklan tilik maring Dasmad, Umé. Nang Um Dasmad, Daklan ditanggap suka dukané dadi petugas Satpol PP. Diantarané crita sing ora bisa diilangna, yakuwé waktu dèwèké nggaroki banci.
    “Tugasé kowen ana nggaroki banci ana apa Klan?” Dasmad nyela critané Daklan.
    “Ya Um. Salah sijiné nangkepi banci sing pada klayaban nang dalan gedé.” jawabé Daklan.
    “Banci ditangkepi pan dibuang maring endi? Wong lagi golèt pangan ka....ditangkepi”
    “Enyong tah nurut printah atasan Um. Kongkon manut. Wong enyong kiyé bawahan.” semauré Daklan.
    “Dadi kowen blèh kena mbantah printah?”
    “Sing arané bawahan kuwé, gedibal. Paribasané jaran, dicetèr mana cetèr mrèné. Pokoké bener-bener gedibal.” Daklan njelasna maring Um Dasmad.
    “Ngomong-ngomong, critané kowen waktu ngoyong-ngoyok banci, pimen?” Dasmad kepèngin krungu critné Daklan.
    “Waktu nyong ngoyok-ngoyok banci nang Tanah Abang, nyong diomongi karo banciné...” crita Daklan.
    “Omongané pibèn?” pitakoné Dasmad.
    “Énak Lu yéh.....? Gué yang nyedot Lu yang nrima!”.

    Jujur lan Setia
    ANAK wadoné Kapèr olih panggilan gawèan nang Jakarta. Sadurungé mangkat, dèwèké diwanta-wanti ganing bojoné Kapèr.
    “Nok Ijah, poma rong poma kowen nyambut gawé nang kota gedè kudu ati-ati. Apa maning nang Jakarta. Ana paribasan, Jakarta kuwé luwih kejem ketimbang ‘Ibu Tiri’...”
    “Ya Nè....nok Ijah nyekeli omongané mané. Aja watir.....” semauré nok Ijah.
    “Nok Ijah....” manèné ngomong maning.
    “Iya Né....pibèn?” nok Ijah balik takon.
    “Mané uga pesen. Adong kowen golét calon bojo, sing utama caloné kudu jujur lan setia.”
    “Ya Né. Sekabèhané welingé Mané tak celeki. Saiki nok Ijah pamit mangkat ning Jakarta.” ujaré nok Ijah kambèn sungkem maring Manèné lan Kapèr, bapané.
    Saminggu, rong minggu nganti sawulan, Manénè ora tau olih kabar saka Ijah. Akhiré dèwèké telepon.
    “Kabaré kowen pibèn nok? Kewarasan nang Jakarta?” omongé Manèné nok Ijah.
    “Pangèstuné Né, berkat pandongané Mané nyong kewarasan langka alangan apa-apa. Malahan saiki, nyong wis olih calon bojo. Bocahé bagus pisan” jawabé nok Ijah.
    Manèné nok Ijah bungah. Trus ngomong:
    “Syukur. Bocahé jujur lan setia?” Manèné nok Ijah takon maning.
    “Iya Né. Pokoké bocahé berès. Adong mangan nang warung ora duwé duwit, dèwèké ngomong jujur. Adong bengi, enyong dibatiri turu bareng seranjang. Pokoké setia sehidup semati....



    Kedaluwarsa
    GÈGÈR nang kampungé Kapèr ana bujang koit sauwisé merkosa nènèk-nènèk, ndadèkna wong-wong kepèngin ngarti sebabé apa bujang mau bisa modar. Apa nènèk-nènèké sengaja ngracun apa sebaliké sadurungé ngrabèni nènèké, bujang mau nginung ciu sabuyung? Pitakonan-pitakonan sing kaya kuwé, akhiré mung mbulek kaya entut nang katok.
    “Wis, katimbang pada penasaran kabèh, apiké mayidé digawa maring doktèr baé.” usul Kapèr.
    “Digawa maring doktèr, maksudé bèn awaké diodol-odol?” trajang omongané Jayèng.
    “Diodol-odol pibèn maksudé kowen Yèng?” Kapèr balik takon.
    “Maksudé diodol-odol nggo praktèk Pèr.... ”
    “Kowen pikirané cruwek. Tujuané enyong, mayaté digawa maring dokter Dasmad, bèn diotopsi. Dadi nyong sampèyan pada ngarti kabèh, apa sebabé bocah kiyé ujug-ujug koit sauwisé ngrabèni nènèk-nènèk. Paham?” Kapèr nerangna.
    Blèh kesuwèn maning, mayidé sing ngglètak nang gardu ronda digawa maring dokter Dasmad. Gelisan crita, dokter Dasmadé rampung ngotopsi mayidé.
    “Pibèn hasilé? Apa bocah kiyé sengaja diracun, apa kepibèn Dok?” Kapèr mbrondong pitakonan.
    “Koité bocah kiyé gudu soal diracun. Masalahé mung compong. Wong wis mangan ngingsoré, malah susuné nènèké disedot sisan.” semauré dokter Dasmad.
    “Trus hubangané apa Dok?” Kapèr mleter omongané dokter Dasmad.
    “Ya iya ya ya.....wong susu wis kadaluwarsa disedot. Dadiné, ya modar!”.

    Mèlu Ngesol
    JAWANÉ Jayengé dadi wartawan nang Harian Lokal. Jayèng ngrasa mbekok ngabdi taunan nang koran lokal Mingguan Kaluwarga, diperes tenagané tapi laka honoré. Kabèh wartawan nang Mingguan Kaluwarga mung dicekeli ‘batok’ mawujud kartu pers gèl. Dadi saben-saben wartawan sing ana nang Mingguan Kaluwarga, pada kasab ‘biologi’ alias nylekadong golèt céklis maring wong-wong sing dadi nara sumberé. Lan Jayèng, suwé-suwé rumangsa isin, dadi akhiré metu. Saterusé pas nang Kota Tegal Dasmad nggawé koran anyar sing arané Harian Lokal, dèwèké mlebu dadi wartawan nang kono.
    Tugas pertama Jayèng dadi wartawan nang Harian Lokal, kon Dasmad ngliput bos PO. Lanang Jaya. Kebeneran, sing duwè PO. Lanang Jaya wis dikenal Jayéng awit Jayèng dadi binyak nang Terminal Tegal.
    Ésuk uput-uput, Jayèng teka maring kantoré bos PO. Lanang Jaya. Mung waktu Jayèng teka nang kantoré, akèh supir lagi pada runtung sing pan ngadep karo Yu Tarkimah yakuwé bos PO. Lanang Jaya. Gampangé ngomong, supir-supir mau pan dingèin uang makan lan uang bensin.
    Weruh kahanan sing kaya kuwé, Jayèng ngrajug.
    “Alaaa...cilaka! Adong kaya kiyé tah....nyong bisa ketinggalan brita. Mangkané, tugas ngliput dina kiyé akèhé nemen. Pibèn ya carané?” pikir Jayèng kambèn meres utek. Akhiré Jayèng ketemu pikir. Dèwèké apèn-apèn dadi supir, ngesol mèlu runtungan bareng supir-supir.
    Ana limang menitan, Jayèng pas nang adepané Yu Tarkimah. Rèplèk, Yu Tarkimah njukut duwit karo mandeng rainé Jayèng.
    “Éh....kowen sih supir bis nomer pira ya?” Yu Tarkimah takon.
    “His Yu! Enyong gudu supir. Enyong wartawan....” semauré Jayèng.
    “Éeh....wartawan? Ya mana, mangan ponggol sètan tuli!

    Kopi
    KANG Dasmad bener-bener lagi digawé mbekok gonèng Kapèr. Pokoké Dasmad kalah sèt. Masalahé tah sepèlé. Kapèr sing jago nginung kopi, ora bisa dibodoni gonèng Dasmad. Jenis kopi sing disuguhna Dasmad, maning-maning kebadèk. Muganè kuwé, Dasmad ngintim-ngintim maring Kapèr, kapan tekané.
    “Bèn mengko. Adong Kapèr teka maring warungé enyong, tèsih bisa mbadèk belih. Adong bisa, enyong sujud maring Kapèr!” Dasmad ngomong nang batin, tapi ora kètang atiné gemremet.
    Lagi dientèni nemen-nemen, ujug-ujug Kapèr ana nang ngarep warungé.
    “Hallo Kang Dasmad....”
    “Hallo juga Pèèrrr....manjing-manjing. Kyèh, ana kopir anyar. Kowen tak jamin ora bakalan bisa mbadèk! Kiyé kopi istimèwa. Ocèh, kowen pan nyacak?” tawa Dasmad grapyak.
    “Ocèh! Nyong pesen sagelas tuli Mad. Nyoba, nyacak!” semauré Kapèr gaya koboi cap kampung.
    Ora kesuwèn Dasmad gawé wèdang kopi. Srupat-sruput Kapèr nyecep kopiné. Tapi kosikèn sagelas gedé entong, Kapèr digawé kèder.
    “Pibèn Pèr, kopiné yahèr kan? Kowen bisa mbadèk? Jempolan adong kowen bisa mbadèk, brati kowen jagoan nginung kopi.” omongé Dasmad. Kapèr gèlèng-gèlèng, ngaku bingung.
    “Embuh kiyé kopi cap apa. Coba Mad, sagelas maning ndelèn.” omongé Kapèr karo pesen sagelas maning. Tapi ya maksa baé Kapèr ora bisa nebak. Samana uga waktu dèwèké pesen sagelas maning, Kapèr angkat tangan ora bisa nebak kopi cap apa.
    “Nyong bener-bener seng Mad. Kopi cap apa ya? Nginung nganti telung gelas, maksa baé ora bisa nebak. Kopi apa sih Mad?” Kapèr takon.
    “Kowen pèngin ngarti? Kopi sing tak gawé kuwé, angus silité kètèl bol.....” .

    Biduan STW
    KAPÈR lagi kèdanan karo tarok Setengah Tuwa alias STW. Ah, saluguné gudu Kapér tok sing kèdanan. STW-né uga ora kalah gatelé. Maklum baé, rangda rong taun ditinggal mèrad lakiné, rumangsa ora tau ‘disepuh’. Mugané barang kenal Kapèr, trus lèngkèt kaya gandengan sepur.
    Molai Kapèr kenal karo dèwèké, STW-né nembang nang acara taun baru wilayah Bèdèng Slerok. Jogèd STW-né plek jiplek kaya Inul Daratista. Kapèr kayong gemremet; ngrintih. Akhiré duwit sing pan nggo bojoné disawèrna maring dèwèké. Embuh ana pirang atus éwu Kapèr nyawèr maring biduan STW-né. Sing jelas baé, wong loro pada gatelé, akhiré hubungané sangsaya raket. Saben dinané wong loro pada sms-an. Èsuk soré awan bengi, tangané pada umyek mètéti tuté hapé.
    “Coba ndelèn, nyong kepèngin krungu kowen nembang nang hapé. Aja watir, pulsané tak isi ‘jarak jauh’. Nembang ya?” jaluké Kapèr lèwat sms maring biduan STW-né. Ganing biduané, smsé Kapèr dijawab:
    “Ya. Tak siapna dingin CD instrumentalé. Tunggu ya Yang...?”
    Ora let suwé, biduané nembang. Kapèr ngrungokna nemen-nemen karo bokongé endut-enduten.
    Barang biduané wis rampung nembang, dèwèké sms maring Kapèr.
    “Kurang sip ya Yang suarané enyong? Laaa...mbuh temen.”
    Rikat Kapèr njawab smsé biduan STW-né.
    “Iya. Kurang sip nemen. Laka grenjelé. Bèn luwih sip lan ana grenjelé, enyong gelem mlebu nang roké kowen oh....”.

    Dasmad Yagyagan
    KAYA dara nang tingkem, Dasmad glupak-glupuk. Ésuk soré awan bengi dèwèké mlayu mana mlayu mrèné. Embuh apa sing lagi digolèti Dasmad. Apa maning adong ndeleng ulaté Dasmad sing sarius nemen, Kapèr, Jayèng kambèn Um Brindil rada ora kepènak takon. Mugané wong telu, mung bisané pada saling tetakonan.
    “Dongèné Dasmad nggolèti apa yah? Ora pranti-prantiné gèjlèg ngalor ngidul. Jaré kowen, ana persoalanan apa Pèr?” Um Brindil takon maring Kapèr waktu ketemu lagi lèsèhan karo Jayèng nang dalan A. Yani kawasan Tegal Laka-laka.
    “Laaaa....kiyé enyong malah lagi rasan-rasan kambèn Jayèng. Nagena kowen paham...” semauré Kapèr disambung omongan Jayèng:
    “Yanu malah pan kirim sms karo énté. Énté kesusuh teka....”
    “Dongé Dasmad nganggep nyong kiyé kabèh kanca apa dudu ya? Bisané ana masalah disangga dèwèk? Kekancanan wis suwé, mustiné aja meneng-menengan ya?” Um Brindil nyambung omongan.
    “Ènté ndèan ngarti oh Pèr. Wong énté kanca raketé.” timpal Jayèng.
    “Justru nyong kanca raketé, nyong paham maring klakuwané Dasmad. Nyong wedi ditladung adong mèlu oreg. Dong gelem nyruwang, cangkemé ora mandeg-mandeg kaya wong wadon.” jawabé Kapèr.
    Lagi gayeng-gayengé mbahas, ujug-ujug sing dirasani jumedul teka. Rainé katon besem lan kayong loyo awaké.
    “Èee...sing endi baé Mad, énté. Tak deleng, sral-srul ngalor ngidul kayong porèt nemen. Ana bisnisan apa Mad?” brondong Jayèng.
    “Brisik! Nyong lagi kèder, Jablud!” suara Dasmad krungu kaya gludug, nyruwang maring Jayèng. Kapèr kambèn Um Brindil, mengkered.
    “Kowen ana wong tuwa lagi kesel-kesel, gurung njagong gurung nginung, dibrondong omongan sing blèh mutu. Kowen paham Blud?! Nyong lagi kèder. Toko sa-Tegal Slawi nganti Brebes, ora nana barang sing tak tuku Blud!” omongé Dasmad dong lagi sèwot, ngundang maring kancané nganggo istilah ‘Jablud’.
    “Éééé ...maaf Mad, maaf. Tapi ngomong-ngomong, maaf ya Mad..... maaf. Saluguné énté yag-yagan maring toko pan tuku apa sih?” Jayèng nritil takon.
    “Nyong pan tuku aran Blud! Aran nggo bayiné enyong sing tembé lair”.
    sekitar 8 bulan yang lalu ·